Kościerzyn Wielki - Hercowo

Stan obecny

\"Dwór Hercowo\", własność prywatna.

Historia

Dwór z pocz. XX w.
Kościerzyn jeszcze przed XIX w. dzielił się na Wielki i Mały. Około 1885 r. \"Wielki\" miał 78 domów, zamieszkałych przez 640 osób, w tym 318 katolików, 319 ewangelików i 3 żydów. Z kolei siedziba okręgu dominialnego mieściła się w Kościerzynie Małym, należało do niego 2260 mórg gruntów. Opisywany folwark utworzony z gruntów Kościerzyna Wielkiego, nazwany od nazwiska właścicieli ? Hercowo, powstał pod koniec XVIII w. Pierwsze wzmianki w księgach wieczystych pochodzą z 1835 r., gdy właścicielami byli Krystyna i Krzysztof Bethke. W 1853 r. dobra przeszły w ręce Franca Bucholza, w których znajdowały się do ok. 1878 r. a następnie Ernesta Dobbersteina. Ok. 1888 r. właścicielem został Luis Herc Hercow. Nie znamy prawidłowej pisowni tego nazwiska, prawdopodobnie chodzi o rodzinę Hertzov, bądź też bardziej znaną Hercog. W 1901 r. posiadaczem Hercowa stał się Paul Ram, za panowania którego wzniesiono nad Łobżonką nowy dwór obok starego, rozebranego później. Po wyzwoleniu Polski w 1920 r. majątek został przejęty przez Skarb Państwa. Resztówka zapewne liczyła mniej niż 100 ha, gdyż nie została uwzględniona w Księdze Adresowej Gospodarstw Rolnych Woj. Pozn. z 1926 r. Znalazł się tam za to Kościerzyn Mały, należący do Reinholda Löhrke, z areałem 110 ha. W czasie II wojny światowej dwór był miejscem spotkań oficerów niemieckich. Po 1945 r. pozostałości dawnego majątku przejął i rozparcelował Skarb Państwa Polskiego. Dwór przez lata popadał w ruinę, aż do zakupu przez prywatnego właściciela w 2002 r., który wyremontował obiekt i przystosował go do pełnienia funkcji turystycznych.

Źródła i fotografie: Strona internetowa - Dwór Hercowo; http://www.dworhercowo.pl/index.php?lang=pl
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, W-wa 1880-1902

Opis

Dwór piętrowy, wzniesiony na planie zbliżonym do kwadratu, wzniesiony w stylu willi z elementami historyzmu włoskiego. Podpiwniczony i nakryty czterospadowym dachem mansardowym z lukarnami. W fasadzie poprzedzony półokrągłym portykiem kolumnowym dźwigającym balkon.

Park

Park łącznie z terenem wokół dworu, nie licząc folwarku, obejmuje obszar ok. 1,7 ha. Położony jest malowniczo nad przepływającą rzeczką Łobżonką.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011