Toruń - Czerniewice

Stan obecny

Teren prywatny.

Historia

Dwór z k. XIX w.
Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z końca średniowiecza. Od zakończenia wojen z Krzyżakami stanowiła ona dobra szlacheckie. W 2. poł. XVII w. włascicielami byli Tulibowscy, następnie Augustyn Gąsiorowski - starosta radziejowski oraz Klemens Łempicki. W 1738 r. wieś wziął w dzierżawę na 30 lat kupiec Michał Hammermeister, który wybudował tu fabrykę będącą połączeniem gorzelni i krochmalni. Zarówno budynki jak i urządzenia uwiecznił na swoich rysunkach XVIII-wieczny grafik, Jerzy Fryderyk Steiner. Po 1874 r. majątek przeszedł w ręce rodziny Modrzejewskich. W 1885 r. wieś zwała się Czerniewiec (niem. Czerniewitz) i liczyła 1668 mórg. We wsi znajdowało się 5 domów z 64 m-cami, w tym 45 ewangelików i 19 katolików. Już w 1862 r. została otwarta linia kolejowa Bydgoszcz - Włocławek, przechodząca przez wieś. Pod koniec XIX w. na terenie majątku odkryto źródła wód solankowych (jodowo-bromowych). Własciciele wykorzystali ten fakt i otworzyli tu niewielkie uzdrowisko. Wybudowano domki oraz restaurację z widokiem na Wisłę. W 1898 r. dzięki inicjatywie własciciela, Józefa Modrzejewskiego otwarty został zakład kąpielowy. W sezonie przypływały tu stateczki z Torunia dowożące gości. Uzdrowisko w okresie międzywojennym mogło pomieścić kilkunastu kuracjuszy. Pomimo likwidacji granicy prusko-rosyjskiej i dzięki temu łatwiejszego dojazdu do Ciechocinka, uzdrowisko funkcjonowało do wybuchu 2. wojny światowej. W latach 50. XX w. wieś włączono w obręb miasta Torunia. Dwór nie przetrwał do czasów obecnych. Wokół dawnego zespołu dworskiego powstały osiedla mieszkalne, a w pobliżu wybudowano węzeł autostradę A-1.
Źródła:
Wikipedia
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902
Książka Adresowa Gosp. Rolnych pow. 50 ha Woj. Pomorskiego
"Toruń i Miasta Ziemi chełmińskiej na Rysunkach Jerzego Fryderyka Steinera z Pierwszej Połowy XVIII wieku\\\" Praca zbiorowa pod redakcją Mariana Biskupa,Toruń, 1998
Geoportal, Mapster: http://www.mapywig.org/m/WIG_maps/series/025K/P37-S27-C_ZLOTORJA_1931.jpg

Opis

Na chwilę obecną nie posiadamy zdjęć ani opisu nieistniejącego dworu. Na skutek niekorzystnych zmian, układ przestrzenny zespołu dworskiego jest całkowicie nieczytelny. Uzdrowisko znajdowało się po wschodniej stronie zespołu, bliżej przepływającej Wisły.

Park

Park z k. XIX w. o pow. ok. 2 ha. Pozostałości parku rozciągały się na wschód od dworu i wcześniej mogły być nieco mniejsze. Zadrzewione obszary które rosną tam obecnie to zapewne młodsze nasadzenia i samosiewy. Teren parku obecnie zajmuje fragmenty kilku różnych działek ewid. (Geoportal).

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011