Żelazów

Stan obecny

Budynek pałacu , budynki folwarczne , dom ogrodnika , ogrodzenia i bramy - po niedawnym remoncie . Park uporządkowany ale bez alejek , a szczątki infrastruktury i kamieniarki czekają na coś w kilku stosach ..

Historia

Pierwszy dwór powstał tu prawdopodobnie w XVII w. Być może jego budowniczym, lub tylko właścicielem był Heinrich von Poser wymieniany w 1599 r. Potem, w 1720 r. wieś należała do Hansa Christopha von Festenberg, zwanego Packischem. W 1742 r. Żelazów należał do Eleonore von Gellhorn de domo von Freyenfels. Pięć lat później kupił go Johann Heinrich von Unverricht. Mimo tragicznych kolei losu, rodzina ta pozostała właścicielami majątku przynajmniej do 1870 r., kiedy to panem był Traugott von Unverricht - kapitan i deputowany powiatowy. W międzyczasie, w 1830 r., prawdopodobnie z wykorzystaniem murów starego dworu powstał 2 - kondygnacyjny, neoklasycystyczny murowany nowy pałac. Remontowany po 1945 r. oraz w latach 90 - tych XX w. 
W czasie II wojny światowej w pałacu lub jednej z oficyn majątku miał swoją kwaterę komendant obozu Gross - Rosen. 
Po wojnie zabudowania należały do PGR - u, potem do Stadniny Koni w Strzegomiu. 
Obecnie od 2010r. pałac i dawne zabudowania gospodarcze znajdują się w rękach prywatnych - nadal pełnią funkcję stadniny koni . .

Opis

Pałac przebudowany po 1820 r.; od frontu posiada portyk czterokolumnowy z pilastrami , który wieńczy balkon. Analogicznie rozwiązany jest tył pałacu . Obiekt jest częścią zespołu pałacowego, w skład którego wchodzą jeszcze: park powstały po 1830 r. oraz dom ogrodnika z około 1800 r.

Park

Park skomponowany po 1830 r. z dużą fontanną u fasady tylnej pałacu - obecnie częściowo zasypana .
W 2017 r. - zasypana całkowicie.

Inne

W skład zespołu wchodzą :
- pałac, XVII, po 1820, nr rej.: A/5217/803/WŁ z 14.05.1981
- park, po 1830, nr rej.: A/5219/828/WŁ z 18.09.1981
- dom ogrodnika, ok. 1800, nr rej.: A/5218/1631/WŁ z 26.10.1998