Jachimowice

Stan obecny

Teren JST albo prywatny.

Historia

Dwór z 2. poł. XIX w.
Jachimowice to wieś leżąca nad rzeką Kępianką, dopływem Gorzyczanki, przy DK nr 758, w odległości 7,5 km na płd. wschód od Klimontowa. Dawniej także Jachymowicze albo Jachymowice; po raz pierwszy wzmiankowana w 1337 r., kiedy to dziesięciny składano plebanowi w Chobrzanach. Pisał o tej wsi także Jan Długosz, miała wówczas trzech właścicieli. Pod koniec XV w. wieś należała do Stanisława Lipnickiego h. Hołobok, następnie Czartowskich, a pod koniec XVII w. do Złowadzkich. W 1827 r. we wsi było 13 domów i 60 mieszkańców. W 1880 r. Jachimowice dzieliły się na wieś i folwark, i wraz z Zadrożem leżały w pow. sandomierskim, gminie Klimuntów i parafii Chobrzany. Liczba domów wzrosła do 17, zaś mieszkańców do 154. Dobra obejmowały 416 mórg, natomiast włościanie posiadali 88 mórg ziemi. Najpóźniej w 2. poł. XIX w. wieś stała się własnością Bronikowskich. Stefan B. ożeniony był z Franciszką Rożnowską h. Nowina (1786-1882), z którą mieli sześcioro dzieci: Marię zam. za Parczewskiego, Władysława, Melanię, Arnolda (1846-1907) ożenionego z Cecylią Celiną Wolicką; Wojciecha (1848-1918), ożenionego z Felicją Smoleńską oraz Stefanię zam. za Rylskiego. W 1930 r. właścicielem 192-hektarowego majątku był Bronisław Oppeln-Bronikowski h. Osęk (1895-1962), który ok. 1920 r. ożenił się z Zofią Mieszkowską h. Mora (1901-1973). Mieli oni troje dzieci, m. innymi córkę Krystynę zamężną za Jerzego Radlińskiego h. Gryf i Marię, zamężną za Stefana Konopkę h. Nowina. Po 1920 r. wieś nadal dzieliła się na folwark i wieś, a podział ten zachował się do 1972 r. W 1921 r. część dworska liczyła 4 domy i 63 m-ców, a wieś 12 domów i 83 m-ców. Do wsi dochodziła kolejka wąskotorowa przewożąca buraki do cukrowni we Włostowie. Podczas wojny właściciel ukrywał we dworze konspiratorów i partyzantów. Po wojnie dobra zostały rozparcelowane pomiędzy okolicznych rolników. Pozostałości folwarku przejęła Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna. Po wojnie w budynku dworu prawdopodobnie mieściły się mieszkania.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Słownik Historyczno-Geograficzny P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski - Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego;
Gmina Samborzec, Samorządowy Portal Internetowy, link: https://www.samborzec.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=79&strona=1&sub=2&subsub=72
- ze strony pochodzi zdjęcie archiwalne
Księga Adresowa Polski, 1930;
Geoportal;
Mapster:
1760629 @ Deutsches Reich (Gen. Gov.) 1:50 000 - teren Polski II WŚ /1943 - 1944/
- plik mapy: 383-A_1_Klimontow_Ausg_1_XII.1944.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór wznosił się w północnej części parku, dalej na północ aż do rzeki rozciągało się podwórze gospodarcze, obecnie w znacznej mierze zarośnięte samosiewami drzew liściastych. Symetryczną fasadą z wejściem pośrodku skierowany na S/SE, wyjście północne na N/NW (w kierunku rzeki).

Park

Park dworski z XIX w. o pow. ok. 0,9 ha, niegdyś dwukrotnie większy. W parku pomnikowa lipa drobnolistna.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011