Annopol

Stan obecny

Prawdopodobnie własność prywatna.

Historia

Dwór z przeł. XIX / XX w.
Annopol to miasto w pow. kraśnickim, leżące nad Wisłą, położone w odległości 26 km na zachód od Kraśnika i 11 km na północ od Zawichostu. Powstało w 2. poł. XVIII w. kiedy właściciel Rachowa - Antoni Jabłonowski - zmienił jego nazwę (na cześć swojej żony) na Annopol. Początkowo nazwa nie przyjęła się, a na pocz. XIX w. używana była zamiennie „oppidum Annopol seu (łac. - albo) Rachów”. W 1870 r. władze rosyjskie pozbawiły A. praw miejskich.
W 1880 r. Annopol był osadą, siedzibą gminy oraz siedzibą dóbr ziemskich. W osadzie mieszkało ok. 1000 osób. Podlegała ona pod parafię w Święcichowie, w samym zaś Annopolu wznosiła się jedynie XVII-wieczna kaplica. Na terenie gminy znajdowały się 3 szkoły: w Rachowie, Świeciechowie i Grabówce. Z zakładów przemysłowych warto wymienić gorzelnię, browar, smolarnię oraz hutę szkła. W całej gminie o obszarze 18225 mórg mieszkało ok. 4595 osób. W skład dóbr wchodziły: osada Annopol, wieś Rachów, folwark Rachów oraz wsie Jakóbowice, Chamówki i Łąg w pow. sandomierskim. "Sł. Geograficzny" nadmienia, że ziemia na Powiślu była bardzo dobra; obficie rodził się rzepak i jęczmień. Na temat dworu nie wiadomo zbyt wiele, prawdopodobnie wybudowany został dla posiadaczy majątku na przełomie XIX i XX w., a w jego otoczeniu założono park krajobrazowy.
W 1930 r. Annopol był osadą miejską w pow. janowskim i liczył 1714 mieszkańców. Z ciekawszych obiektów wymienić można Ochotniczą Straż Pożarną, cegielnię M. Dynka, kamieniołom Rachów-Annopol Sp. z o.o., przystań żeglugi parowej na Wiśle. Ponadto były tu liczne sklepy, młyny, kuźnia, punkty usługowe, lekarze, fryzjerzy, stolarze, kamasznicy i in. Ks. Adresowa z 1930 r. nie wymienia posiadaczy ziemskich, tak więc dobra zostały zapewne rozparcelowane, a resztówka przeszła w ręce prywatne. Prawa miejskie miejscowość odzyskała w 1996 r.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Księga adresowa Polski..., 1930
Geoportal;
Mapster:
11781316 @ West. Osteuropa 1:25 000 - Niemieckie mapy zaboru rosyjskiego, I WŚ /1914 - 1919/
- plik mapy: XXVIII-11-D_Gruppe_Warschau_1915_UWar.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dawny zespół dworski zlokalizowany jest we wschodniej części Annopola. Na podstawie zdjęć satelitarnych nie jesteśmy w stanie stwierdzić, czy budynek stojący w miejscu dworu jest współczesny, czy jest to wyremontowany dwór. Niezbędne badania terenowe lub pomoc respondentów.
Układ przestrzenny zespołu całkowicie przekształcony.

Park

Park z przeł. XIX i XX w. o pow. 0,95 ha.

Inne

Gorzelnia, 1909 r., w 1920 r. przebudowana na młyn
Ośmiorak, mur., 2. poł. XIX w.
Spichlerz, mur., XIX/XX w.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011