Skorzęcin

Stan obecny

Park: własność J.S.T. albo A.N.R.
Dwór: stan własności nieznany. Skorzęcin, dom nr 28.

Historia

Dwór z pocz. XX w.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 13 X 1392 r., kiedy to została ona nadana przez króla Władysława cystersom z Lądu. W zapiskach pozostały nieliczne wzmianki o dzierżawcach majątku: Grabskich h. Pomian (2.poł. XVII w.), Śląskich, Janie Mańkowskim h. Zaręba (pocz. XVIII w.), jego synu Jakubie (1721) i Czochorwskich (Czachorowskich?) w 2. poł. XVIII w. Pod koniec tegoż stulecia posesorem Skorzęcina był Feliks Zakrzewski. Jego brat Piotr był posesorem Żernik i Jaryszek, zmarł w 1795 r. w Berlinie. Żona Zalrzewskiego, Elżbieta, umarła 13 grudnia 1798 r. Na cały klucz dóbr cystersów pod koniec XVIII w. składały się: Skorzęcin (473 ha), leśnictwo (6335 ha), Huta (107 ha), Mąkownica (459 ha), Rybaki (105 ha), Sokołowo (167 ha) oraz Smolniki. Łacznie dobra obejmowały obszar 7646 ha. Po III rozbiorze Polski rząd pruski wcielił je w skład domeny Gniezno, która sięgała od Powidza po Witkowo i Trzemeszno, i liczyła ogółem ponad 20 tys. ha. Z XIX wiecznych posesorów Skorzęcina, w zapiskach znajdujemy: Schultzów, Gorzeńskich (1815), Marcina Hoppe (1832) i w końcu Moszczeńskich h. Nałęcz. Ostatnim z tej rodziny na Skorzęcinie był Stanisław, zmarły 4 kwietnia 1881 r. W 1885 r. we wsi znajdowały się 24 domy z 260 m-cami, w tym 252 katolików i 8 ewangelików. Do wsi należało 473 ha, w tym 317 ha ziemi uprawnej i 47 ha łąk, zaś do folwarku 253,55 ha. W 1890 r. wdowa Moszczeńska sprzedała majątek niejakiej E. Boy z Dzięcina. W 1926 r. w Skorzęcinie istniały dwa majątki ziemskie. Większy stanowiło nadleśnictwo z 6294 ha gruntów, w tym 173 ha ziem uprawnych, 77 ha łąk i pastwisk, 5168 ha lasów, 64 ha nieużytków i 812 ha wód. Mniejsze gospodarstwo należało do Skarbu Państwa w dzierżawie Maksymiliana Würtha z Wrześni. Liczyło 180 ha, na co składało się 98 ha ziem uprawnych, 65 ha łąk i pastwisk, 15 ha nieużytków i 2 ha wody. Czysty dochód gruntowy nadleśnictwa wynosił 5688 talarów, a gospodarstwa pod zarządem Würtha 415 talarów. Po 2. wojnie światowej wszystko to przejął Skarb Państwa Polskiego. Na terenie dawnego folwarku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, zlikwidowane ustawowo w latach 90. XX w. W budynku dworu przez wiele lat znajdował się biurowiec PGR-u.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Teki Dworzaczka (Regesty) Biblioteki Kórnickiej P.A.N.;
Wielka Genealogia Minakowskiego;
Księga Adresowa Gosp. Rolnych Woj. Poznańskiego, 1926;
Geoportal.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór parterowy, wysoko podpiwniczony, wzniesiony na planie prostokąta w dłuższej osi NEzN-SWzS, fasadą skierowany na zachód (NWzW). Nakryty dachem naczółkowym mieszczącym użytkowe poddasze.

Park

Park z XIX w. o pow. ok. 3,4 ha. Połowa drzewostanu z podanego obszaru jest wykarczowana, a teren ten stanowi łąka lub nieużytki. Założenie wraz z dawnym podwórzem gospodarczym stanowi niewielki fragment dużej działki rolnej nr ...8/18 o pow. 19,2901 ha (Geoportal, 1.09.2017 r.).

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011