Goszyn

Stan obecny

Nie istnieje.

Historia

Dwór z przełomu XIX i XX w.

Wieś położona jest w sąsiedztwie Żuławy Wielkiej i Straszyna oraz Jeziora Goszyńskiego. Jedne z pierwszych pisanych wzmianek o wsi Gosschin(o) położonej w okręgu sulmińskim pochodzą z około 1400 roku i dotyczą powinności wojskowych sprawowanych przez wieś na rzecz Krzyżaków. Jednakże znaleziska archeologiczne pozwalają na wysnucie wniosków, że już znacznie wcześniej w tym miejscu znajdowała się stała osada.
W 1427 roku przywilej na Goszyn otrzymał Mikołaj ze Świńcza. Od nazwy majątku ród ten przyjął miano Goszyńskich. W 1570 roku wsią władał Bartliński, w 1648 roku Czapski, w 1682 roku Ferber, Giese (1706). W czasach zaborów zwany też Kosina był domeną należącą do skarbu pruskiego, który wydzierżawiał go szlachcie: Blumenthal; Pruszak; Kirschenstein; Gerwartowski; Ferber; Tiedemann (1764); Conradi; Coelmer; Proeck; Owidzki (1768) Grafen von Kanitz; Calbow; Ostau; Szymon Kicki starosta sobowidzki (1789).
W 1856 roku w Goszynie zanotowano 134 mieszkańców, a w 1869 roku szlachecki majątek Goschin liczący 2092,04 morgi powierzchni zamieszkiwało 207 osób (37 ewangelików i 170 katolików) w 15 budynkach mieszkalnych. Do Goszyna należał folwark Chudomin. Uczniowie uczęszczali do szkoły w pobliskim Bielkówku. Wieś znana była ówcześnie z gorzelni i owczarni liczącej 1200 sztuk owiec.
Po reformie administracyjnej z 1887 roku obszar dworski tzw. Domena Goszyn, po którym pozostał zespół folwarczny z niewielkim parkiem (dwór uległ zniszczeniu po wojnie, a na jego miejscu postawiono biurowiec zakładu rolnego; w roku 1936 i 1939 na podstawie projektu architekta Wiktora Zirkwitza zbudowano budynki mieszkalne i gospodarcze) stał się częścią powiatu wiejskiego Gdańska Wyżyna. Siedziba obwodu, któremu podlegało w 1908 roku m.in. pobliskie Bielkówko i urząd stanu cywilnego mieściły się na miejscu. Kościół ewangelicki w Lublewie Gdańskim, a katolicki w Pręgowie. Zanotowana liczba ludności: 1905 ? 185; 1910 ? 212 osób; dziś ? 293. Do najstarszych goszyńskich rodów zanotowanych już w 1. połowie XVIII wieku należą rodziny Parpatt, Hintz, Bucholz.
W roku 1895 wieś przeżyła epidemię czerwonki z ofiarami śmiertelnymi. W 1920 roku domena Goszyn stała się częścią Wolnego Miasta Gdańska.

tekst: Mariusz Dolhan 2011

Park

Park.