Brzezinka

Stan obecny

Ruina. W przyszłości planowane jest zabezpieczenie obiektu przed wejściem osób nie pożądanych.

Historia

W 1725r. Hrabia Karl Chrystian von Kospoth utworzył z dóbr Brzezinka ordynację. Rozpoczął on wraz z bratem Joachimem Wenzlem (zm.1727r.) budowę nowego pałacu i założył park otaczający rezydencję. Po śmierci Karla Chrystiana w 1730r. posiadłość otrzymała jego siostrzenica Anna Sophia von Maltzan (wdowa po Joachimie Wenzlu von Maltzan) z domu von Erbach (ur.1708r., zm.1759r.). Wtedy to około 1740r. zakończono budowę pałacu. Po śmierci drugiego męża, hrabiego Balthazara von Promnitz, Anna Sophia wyszła w 1759r. po raz trzeci za mąż, poślubiając krewniaka Friedricha Augusta von Kospoth. Niedługo potem zmarła, a jej majątek zgodnie z testamentem otrzymał brat męża Karl Chrystian von Kospoth (ur.1736r., zm.1799r.). Majorat należał następnie do Augusta Wilhelma von Kospoth (ur.1777r., zm.1834r.), syna Karla Chrystiana. W rękach rodziny dobra pozostały do 1945r. Po drugiej wojnie światowej posiadłość Kospothów została znacjonalizowana i przekazana Państwowemu Gospodarstwu Rolnemu. Zaniedbany przez nowego gospodarza pałac w Brzezince pomimo pewnych prac remontowych prowadzonych w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w. z czasem popadł w ruinę. Około 1950r. z otaczającego pałac parku wywieziono do Wilanowa 18 rzeźb. Z perspektywy czasu wygląda na to, że ta kontrowersyjna decyzja uratowała je przed zagładą. Zrujnowany pałac wraz z otaczającym go zdewastowanym parkiem są od ponad dwudziestu lat własnością prywatną. Niestety prywatny inwestor poza wymianą stropów, obecnie ponownie zawalonych, nie przeprowadził większych prac remontowych. W 2011r. zmienił się właściciel zniszczonego zabytku, od Juliusza Sytego odkupiła go Grupa Kapitałowa Gant Development S.A. Przedstawiciele firmy zapowiadają odbudowę pałacu z przeznaczeniem na cele usługowe. Wkrótce obiekt ma zostać zabezpieczony przed wejściem.

2017r . Spółka Giant Dwvelopment zbankrutowała pozostawiając pałac w Bełczu Wielkim i ten - w Brzezince ..Obiekt aktualnie prawie niedostępny w otoczemiu gęstych samosiejek , jeżyn i pokrzyw .....

Opis

Późnobarokowy pałac wzniesiony w typie entre cour et jardin w latach 1725-1740, prawdopodobnie według projektu Jana Błażeja Peintnera. Częściowo przebudowany na początku XIX w. Budynek murowany z cegły, otynkowany, założony na planie prostokąta, częściowo podpiwniczony, dwukondygnacyjny, nakryty dachem mansardowym z powiekami, nad częścią środkową znajdował się dach kopulasty z ośmioboczną latarnią. Elewacja północno-zachodnia trzynastoosiowa z centralnym trzyosiowym ryzalitem z mezaninem i dwoma pozornymi ryzalitami o podziałach pilastrowych. Ryzalit zakończony trójkątnym przyczółkiem, a ryzality pozorne odcinkowymi przyczółkami. Na osi pałacu główne wejście ozdobione portalem z piaskowca, ze stiukowymi półpostaciami atlantów dźwigającymi, niezachowany balkon, wsparty na czterech kolumnach. Elewacja ogrodowa również trzynastoosiowa z centralnym ryzalitem, w nim portal z kartuszami herbowymi von Maltzan i von Erbach, a ponad nimi kartusz rodu von Kospoth. Elewacje zachowały ślady dawnych zdobień: korynckie pilastry w wielkim porządku, fragmenty boniowania, gzyms między kondygnacjami i wieńczący, uszate obramowania otworów okiennych. Wnętrza w układzie dwutraktowym, zdewastowane, przetrwały fragmenty dekoracji sztukatorskiej oraz kominki.

Do pałacu przylegały park i jednoosiowy ogród francuski, pierwotnie otoczony murem z dwoma bramami. Obecnie zdewastowane, zarośnięte samosiejkami, o zatartym układzie kompozycyjnym. W parku można odnaleźć niewielkie zapadliska, ślady po dawnych sadzawkach

Park

Park z 1 poł. XVIII w.

Inne

W niewielkiej odległości od rezydencji w Brzezince znajdują się zabudowania gospodarcze dawnego folwarku. Wśród nich warto zwrócić uwagę na pochodzący z około 1731r. barokowy dom zarządcy oraz osiemnastowieczny spichlerz. - nr rej.: A/3543/246 z 1997.10.16
Kościół: rej.:A/1344/1173 z 1964.12.02