Oleśnica Mała

Stan obecny

Zakład Doświadczalny Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

Historia

Pałac zbudowany w latach 1706-1711 z inicjatywy komtura von Dittrichsteina, na co wskazuje data umieszczona na metalowej chorągiewce, jaka znajduje się na najwyższej wieży. W latach 1815-1820 pałac rozbudowano, łącząc wszystkie skrzydła częścią klasycystyczną w zachodniej części budowli. Zburzono natomiast budynek bramny. Pod koniec XIX w. dostawiono również przeszkloną oranżerię do południowego skrzydła pałacu. W latach 1904-1905 dla Heinricha hrabiego York von Wartenburga postawiono wieżę, zwaną na część jego małżonki "wieżą Zofii" oraz nadano części pałacu cechy neobarokowe. Założono również ozdobny ogród. - Nowym właścicielem w 1814 roku został feldmarszałek Hans David Ludwig hrabia Yorck von Wartenburg, który otrzymał wieś od króla Fryderyka Wilhelma III w nagrodę za zasługi podczas kampanii napoleońskiej. Pozostawała ona w rękach jego rodziny do roku 1945. Po wojnie pałac przeszedł na własność państwa i do dziś mieści się w nim Zakład Doświadczalny Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Oleśnicy Małej.

Opis

Budowla barokowo-klasycystyczna jest założeniem czteroskrzydłowym z wewnętrznym prostokątnym dziedzińcem. Skrzydła są dwu- i trzytraktowe, dwu- i trzykondygnacjowe, każde zbudowane na planie prostokąta, ale o różnej wielkości. Skrzydła starsze mają elewacje dzielone pilastrami wspartymi na boniowanym parterze. We wnętrzach zachowała się zdobna dekoracja stiukowa. W skrzydle północno-zachodnim mieści się kaplica nakryta sklepieniem kolebkowym, akcentowana w bryle czworoboczną wieżą zwieńczoną cebulastym hełmem z latarnią. Pałac zbudowany jest z cegły, przekryty dachami dwuspadowymi. Skrzydła: południowe i północne mają piwnice.

Park

Wokół pałacu rozciąga się zabytkowy park o powierzchni 20 ha, założony na pocz. XIX w. W północnej jego części znajduje się okrągły staw i lipowa aleja. Północno-wschodnia część to park krajobrazowy z kilkoma starymi dębami.

Inne

W okolicznym parku postawiono wg projektu Carla Ferdinanda Langhansa mauzoleum rodziny York v. Wartenburg,nr rej.: 566/W z 27.12.1984, wybudowane na planie ośmioboku.
W 1864 roku stanęła tam figura z brązu, przedstawiająca feldmarszałka, autorstwa rzeźbiarza z Berlina Chrystiana Daniela Raucha, a w 1874 roku nekropolię opasano wewnątrz kolumnadą.