Brzozów

Stan obecny

Pałac nie istnieje. Teren stanowią głównie nieużytki.
Stan własności nieznany.

Historia

Pałac z k. XVIII / XIX w.
Brzozów to wieś leżąca 15 km na południe od Gubina. Pierwsza wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1158 r., kiedy to należała do klasztoru cysterek z Gubina. Jej nazwę zapisano także w postaciach: Berckenberge (1527), Perckenberg (1541); Pirckenberge (1542). Prawdopodobnie w XIV w. zakon sprzedał wieś w ręce szlacheckie. Pierwszymi znanymi posiadaczami była rodzina von Rodstock, która siedziała tu co najmniej do pocz. XVII w. Od ok. 1608 r. wieś Birkenberg nabyła pochodząca z Turyngii rodzina Funcke. Kolejnymi właścicielami byli: rodzina Normann (1627), Hildebrandt (1657), von Friesen (1698), von Dallwitz (1715 i 1756), von Schönaich (okres 1746-56), następnie rodzina Heinle. Pod koniec XVIII w. posiadaczami dóbr w B. byli Michael Heinle i Christine Hagmann. Mieli oni córkę Annę Marię, która przeniosła dobra w wianie na Matthiasa Hartmanna. Był on budowniczym opisywanego pałacu (wówczas jeszcze dworu). Hartmannowie mieli siedmioro dzieci, które rodziły się we dworze, w latach 1822-1835: Mathiasa, Marię Magdalenę, Johanna Friedricha, Christinę, Katherinę, Magdalenę Elisabeth i Rosinę. Stara dziedziczka zmarła w B., dnia 24 października 1836 r. W międzyczasie majątek sprzedano albo też któraś z córek wniosła je w wianie Güntherowi. Pod koniec XIX w. na wzgórzu w zach. części wsi (ok. 18 m. deniwelacji terenu) wznosił się wiatrak, zaś majątek specjalizował się w hodowli owiec. Ponadto w lasach na południe od majątku znajdowało się miejsce opisane jako "Theer Ofen" (karczma?).
Potomkiem tychże Güntherów był Paul, który ze związku z Margarete Lehmann miał córkę Annelotte (ur. 30.01.1902). Jej mężem został nieznanego imienia Wolf; prawdopodobnie nie mieli dzieci. Güntherowie na pocz. XX w. rozbudowali dwór. W kwietniu 1945 r., w obliczu nadciągających wojsk radzieckich opuścili majątek. Ich dawne dobra zabrał Skarb Państwa Polskiego. W 1950 r. na bazie gospodarstwa utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne. Annelotte Wolf zmarła w Krayne (miejscowość w gminie Schenkendöbern, kilka km na płn.-zach. od Gubina), dnia 26 października 1978 r. W latach 70. XX w. rozebrano większość zabudowy dworskiej.
Opracowanie na podst. dostępnych źródeł internetowych i komputerowej bazy genealogicznej GEDBAS.
Analiza przestrzenna i pomiary: Geoportal, Mapster:
17087 @ Karte des Deutschen Reiches 1:100 000 - Generalstabskarte, ark. poj. /1870 - 1944/
- plik mapy: KDR100_344_Guben_ca1893_DRMC5820344.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Pałac klasycystyczny, pierwotnie dwór parterowy, nakryty mansardowym, łamanym dachem, rozbudowany o piętrowe skrzydło i wieżę od str. płn. Wejście poprzedzone było znacznym ryzalitem, mieszczącym arkadowy ganek w kondygnacji parteru i trójosiową wystawkę, zwieńczoną trójkątnym frontonem.
Układ przestrzenny zespołu jest całkowicie zatarty.

Park

Dawny park dworski / pałacowy z XVIII / XIX w. otaczał podwórze gospodarcze od wschodu i północy i miał ok. 3 ha powierzchni.

Inne

Pruska "kolumna zwycięstwa" z lat 1870/71

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011