Bedoń

Historia

Obecna nazwa miejscowości została rozpowszechniona i zakorzeniona dopiero w okresie międzywojennym. Wcześniej funkcjonowała nazwa Będoń. W XV wieku właścicielami miejscowych ziem byli Będońscy herbu Nałęcz. W roku 1575 jednym ze współwłaścicieli wsi został Wojciech Bedoński. W roku 1750 miejscowy majątek został wykupiony od Bedońskich przez nieznanego z imienia Trembeckiego herbu Brochwicz. Wcześniejsi właściciele osiadają w ziemi czerskiej. Siedziba Trembeckiego usytuowana była na północ od późniejszego dworu. Z tamtej siedziby zachowała się do dziś belka modrzewiowa, która przenoszona była do kolejnych dworów a obecnie jest w posiadaniu potomka właścicieli Jana Benedykta Kochanowskiego. Belka miała wyryty napis: Boże Łaskawy Dobrotliwy Panie Błogosław Ludziom Twoim to mieszkanie 1751 roku Błogosławiłeś nam w przeszłości Panie niechaj Twa Łaska na dal nie ustanie. W epoce napoleońskiej dwór złożony był z dwóch połączonych ze sobą części ? parterowej z gankiem oraz piętrowej. Obie przetrwały do czasów okupacji hitlerowskiej. W roku 1791 właścicielem miejscowego majątku był Mikołaj Trembecki ? dziedzic Rakoszyna i Więckowic. Żonaty z Magdaleną z Jordanów ? wdową po Ignacym Sucheckim ? cześniku sieradzkim. Ewa ? córka Mikołaja i Magdaleny Trembeckich wyszła za mąż za Jana Sucheckiego. Obydwoje byli właścicielami nie tylko Będonia ale również: Rozprzy, Białocina, Rakoszyna. Następnie majątkiem gospodarzyła córka Ewy i Jana Sucheckich Joanna zamężna Koźmińska, herbu Poraj. W roku 1848 ziemie należące do majątku wynosiły około 1200 mórg. Następnie majątkiem gospodarzyła córka Joanny i Karola Koźmińskich ? Eufemia, która w roku 1867 wyszła za mąż za Jana Kochanowskiego ? właściciela majątku Straszowa Wola i Trojanowice pod Opocznem. Od tej pory majątek przeszedł w posiadanie Kochanowskich. Obecny dwór swym rodowodem sięga lat 1870-1880. Został on wybudowany staraniem Kochanowskich, którzy postanowili opuścić stary dwór. Obydwa dwory stały w pobliżu do czasów II Wojny Światowej. Nowy dwór, przebudowany przetrwał do czasów współczesnych. Jan Kochanowski był adwokatem, pełnił tę funkcję w Opocznie, w którym następnie piastował urząd sędziego. Najstarszy syn Eufemii i Jana Kochanowskich ? Jan był profesorem zwyczajnym historii na Uniwersytecie Warszawskim, od 1921 roku był rektorem tej uczelni a w latach 30 tych XX wieku piastował godność kanclerza Kapituły Orderu Polonia Restituta. W roku 1919, po śmierci Eufemii właścicielem majątku została jej drugi syn ? Roman Kochanowski, wybitny i ceniony przez społeczeństwo. Z jego inicjatywy powstała w Bedoniu parafia, na potrzeby której ufundował kościół i podarował ziemie. Również on wraz z żoną ? Wandą z Szymanowskich był inicjatorem szkoły oraz darmowej ochronki prowadzonej we dworze. Powołał do życia pierwsze w owych czasach kółka rolnicze, był prezesem Powiatowego Związku Kółek Rolniczych. W roku 1923 został odznaczony przez papieża Piusa XI Złotym Orderem Grzegorza Wielkiego. Po śmierci 3 marca 1927 roku nadano mu Złoty Krzyż Zasługi. Właścicielami majątku zostali jego synowie: Andrzej Jan, Jan Roman, Piotr Władysław. W roku 1945 majątek został upaństwowiony i przejęty w przeważającej części przez Lasy Państwowe.

Opis

Obecna forma została nadana dworu po odbudowie ze zniszczeń wojennych w około 1917 roku. W trakcie remontu dobudowano od północy dwuosiową część. Przebudowy dworu dokonał przyjaciel rodziny, znany architekt w środowisku łódzkim Józef Kaban-Korski. Dwór jest murowany z cegły i otynkowany, posadowiony na planie prostokąta, piętrowy, podpiwniczony, o regularnej bryle, nakryty wypiętrzonym, czterospadowym dachem. Elewacja frontowa jest 5 osiowa, z trójosiowym, czterokolumnowym portykiem toskańskim w wielkim porządku umieszczonym centralnie. Portyk w wysokości piętra przedzielony jest balkonem i zwieńczony uproszczonym belkowaniem oraz gładkim tympanonem z oknem termalnym. Na elewacji w osiach kolumn umieszczono pilastry toskańskie. Elewacje zwieńczony były pierwotnie szerokim gzymsem, przebiegającym pod okapem. Dach pokryty jest obecnie papą, pierwotnie była to dachówka ceramiczna. Budowla urzeka prostotą, masywnością i kubicznością bryły. Obecnie dwór pozostaje w bardzo złym stanie technicznym. Przez lata był dewastowany przez bezdomnych oraz czynniki atmosferyczne.

Park

Pierwsze założenie parkowe powstały w roku 1880 z inicjatywy Eufemii Kochanowskiej. Zaprojektował je jej brat Ignacy Koźmiński ? podróżnik, naukowiec i miłośnik przyrody. Park ten powstał z wykorzystaniem pozostałości dawnej puszczy. Znajdują się w jego obrębie drzewa liczące ponad 200 lat: dęby, jawory, lipy i wiązy. Jan Kochanowski był inicjatorem modyfikacji założenia. Powstała wówczas nieistniejąca już altana z drzew ze stołem z kamienia młyńskiego wewnątrz. Następnie park został zmodyfikowany w latach 30 tych XX wieku przez ówczesnego właściciela Jana Romana Kochanowskiego. Obrzeże parku obsadzone zostało wówczas ozdobnymi drzewami a przed gankiem posadzono dwa dęby. Aleja od stacji kolejowej do dworu wysadzona została brzozami z inicjatywy matki Jana Romana. Dziś jest to fragment ulicy Sienkiewicza. Na zachód od dworu znajduje się staw. W parku znajduje się osiem pomników przyrody: dąb szypułkowy, dwie lipy drobnolistne, dwa jawory, i trzy wiązy szypułkowe.

Inne

Obiekt nie znajduje się w Rejestrze Zabytków .... Często opisywany jest jako pałac .