Nowe Chojno

Stan obecny

Zespół dworski i park odnowiony.
Dom Pomocy Społecznej.

Historia

Dwór z 2 poł. XIX w.

W 1823 roku Antoni Leopold Węgliński, syn Wojciecha, kasztelana chełmskiego, po wykupieniu gruntów od Józefa Podhoryńskiego i innych drobnych posiadaczy szlacheckich, założył tu folwark wchodzący w skład dóbr Siedliszcza. W miejscu gdzie obecnie wznosi się dwór, była nieduża zagroda szlachecka Karpińskich.
W 1856 roku Wojciech Dominik Węgliński, syn Antoniego Leopolda, sprzedał Chojno Nowe Walerianowi Piotrowskiemu. W drodze kupna majątek ten przeszedł w 1870 roku w ręce Romana Dziewickiego. Wówczas też, w miejscu gdzie stał dworek szlachecki Karpińskich, wzniesiona została niewielka rezydencja z murowanym dworem otoczonym ogrodem i sadem. W roku 1909 folwark kupił Mieczysław Beduszyński, a po jego śmierci (1942 r.) ostatnimi właścicielami Chojna były jego dzieci: Jerzy, Maria, Mieczysław, Zofia i Antoni.
Po rozparcelowaniu folwarku, w 1944 r., dwór był użytkowany przez różne zmieniające się instytucje, by w latach 50-tych stać się filią szpitala psychiatrycznego w Abramowicach. W 1965 roku przeprowadzono generalny remont obiektu. W 1981 roku placówka przeszła pod zarząd Zespolonego Szpitala Wojewódzkiego w Chełmie.

Opis

Budynek klasycystyczny z elementami eklektycznymi, murowany, parterowy, na rzucie prostokąta z dwoma ryzalitami bocznymi. Przykryty czterospadowym dachem pobitym blachą, frontem zwrócony w kierunku wschodnim.
Elewacje asymetryczne. Zwraca uwagę umieszczona od frontu murowana, arkadowa pergola, wkomponowana w bryłę obiektu.

Park

Park krajobrazowy z ok. 1870 roku.
Dwór usytuowany jest w niedużym, liczącym 2,5 ha, parku krajobrazowym z sadzawką w pobliżu, po stronie północnej, na terenie zdziczałego sadu. Przed dworem znajduje się duży owalny gazon obrzeżony pozostało­ściami alei kaszta nowych i żywopłotów. Zwraca uwagę asymetrycznie skomponowane założenie przestrzenne, z osią kompozycyjną przesuniętą w stronę północną.
W rezultacie teren parku rozciąga się w kierunku zachodnim i południowym do dworu. Drzewostan parku liczy około 400 gatunków reprezentowanych przez 19 gatunków.

Inne

Spichlerz, budynek gospodarczy, gorzelnia, czworak, ośmiorak.

tekst: Mariusz Dolhan 2011