Trzebcz Szlachecki

Stan obecny

W budynku mieści się szkoła podstawowa.

Historia

Dwór zbudowano około połowy XIX w. dla rodziny Slaskich. Ta polska rodzina szlachecka wywodziła się z Mazowsza, jednak przodek właścicieli Trzebcza przybył tam z Wołynia i osiadł w Prusach Zachodnich. Była to ostatnia z kilkunastu rodzin, które władały Trzebczem Szlacheckim, o którym pierwsze wzmianki pojawiają się już w 1293 r.

Obecny budynek prawdopodobnie powstał na fundamentach wcześniejszego, z XVIII w. Pierwotnie był to parterowy dwór, który przebudowano zapewne w końcu XIX w., dostawiając wtedy również oficynę. Po wojnie we dworze powstała szkoła podstawowa. Nie przeprowadzano od tego momentu znaczących remontów, aż do lat 70-tych.. W 1971 r. dobudowano do oficyny salę gimnastyczną, podniesiono dach i przebudowano szczyt, demontując jego elementy ozdobne i pozbawiając cech stylowych.

Opis

Późnoklasycystyczny dwór z poł. XIX w. Ten piętrowy budynek o rozczłonkowanej bryle, został nakryty dachem naczółkowym. Zbudowano go na planie prostokąta, w wyniku późniejszej rozbudowy dodano od strony południowo-zachodniej pomieszczenia dawnej kuchni i kancelarii. Symetryczną fasadę ozdobiono dwoma gzymsami, znajdujące się na niej wejście główne wyznacza ryzalit. Drzwi wejściowe ujęte są w portal stworzony z 4 pilastrów, rozdzielonych oknami. Ponad wejściem znajduje się okno obramowane pilasterkami i gzymsem koliście wygiętym do góry. Szczyt obecnie jest pozbawiony dekoracji. Od strony południowej, nad przybudówką, istnieje balkon.

Dwór ma dwutraktowy układ pomieszczeń, z hallem na osi budynku. W tym pomieszczeniu mieściła klatka schodowa zakończona lwią łapą, stworzona wg wzoru pochodzącego z florenckiego palazzo. Klatka przetrwała wojnę. W ścianę tegoż hallu zostały wmurowane dwa gotyckie wsporniki i renesansowa płytka ceramiczna przedstawiająca orła i jelenia. Pochodzenie tych zabytków nie jest znane.

Park

Park krajobrazowy o pow. ok. 3,5ha, znajdują się w nim dwa stawy. Historia założenia sięgają pierwszej ćwierci XIX w. W parku rosną pomnikowe dęby oraz 35 innych gatunków drzew rodzimych i aklimatyzowanych.

Inne

Zachowały się murowane: rządcówka, spichlerz, kuźnia oraz czworaki - zbudowane ok.1900 r.


tekst: Redaktor Druga Połowa 2011