Strzygi

Stan obecny

Własność Urzędu Miasta i Gminy w Chodczu. Dwór obecnie pełni funkcję komunalnego budynku mieszkalnego. Nie jest wpisany do rejestru zabytków, jednak jest umieszczony w ewidencji zabytków województwa kujawsko-pomorskiego.

Historia

Pierwszą wzmiankę o dworze w Strzygach można znaleźć w dokumentach archiwalnych z 1618 roku. Dwór ten był wtedy własnością rodziny Ogorzelewskich. W tamtych czasach był to niewielki, drewniany budynek. W roku 1810 majątek Strzygi należał do rodziny Kretkowskich. Zachowany opis z 1825 r. wskazuje, że niewątpliwie nie była już to ta sama budowla co 200 lat wcześniej. Powstanie dworu, którego fragmenty zachowały się do dziś, łączone jest z osobą Karola Jakuba Jana Lipskiego, który w 1849 roku przejął dobra w Strzygach. Nowy dwór najprawdopodobniej powstał na miejscu poprzedniego, na jego piwnicach. Konrad Niesiołowski ? następny właściciel ? w 1885 roku przebudował dwór, najprawdopodobniej za jego czasów powstała obecna centralna część budynku oraz połączenie jej ze skrzydłem wschodnim. Skrzydło zachodnie i weranda wraz z korytarzem łączącym wszystkie części budynku zostały wybudowane pomiędzy rokiem 1924 a 1939 ? gdy właścicielem dóbr był Andrzej Czyżewski. Między rokiem 1974 a 1980 dwór przeszedł remont kapitalny ? wymieniono okna i drzwi, położono nowe pokrycie dachowe, tynki, postawiono kominy. Zbudowano także murowany ganek w elewacji ogrodowej. W chwili obecnej dwór jest własnością Urzędu Miasta i Gminy Chodecz, zamieszkują go lokatorzy komunalni. Jest w bardzo złym stanie ? tynki odpadają, stabilność konstrukcji więźby dachowej została naruszona, kominy całkowicie się osunęły, fundamenty i ściany są zawilgocone.

Opis

Klasycyzujący dwór z 2 poł XIX w. Dwór w Strzygach jest murowanym budynkiem, wzniesionym na wysokich fundamentach z ciosanego kamienia polnego. Ściany zbudowane są z pełnej cegły, łączonej zaprawą wapienną, otynkowane. Budynek jest podpiwniczony. Więźba dachowa drewniana ma konstrukcję krokwiowo ? jętkową, dach kryty jest ceramiczną dachówką, ganki papą i blacho dachówką. Dwór założony jest na planie wzorowanym na rozplanowaniu dworu alkierzowego ? składa się z trzech części, z których każda pobudowana jest na planie prostokąta. Część centralna ze skrzydłem wschodnim tworzą odwróconą literę ?L?, skrzydło zachodnie, zwrócone pod kątem 45 stopni do części głównej, połączone jest z nią łącznikiem. Wąski korytarz łączy poszczególne części dworu z gankiem na osi. W elewacjo ogrodowej części centralnej również znajduje się ganek. Dwór posiada mieszany układ wnętrz ?część główna niesymetryczny, dwutraktowy, skrzydło wschodnie w części południowej dwutraktowy a w północnej jednotraktowy, skrzydło zachodnie ? jednotraktowy. Część centralna budynku jest dwukondygnacyjna, skrzydła jednokondygnacyjne - wszystkie trzy części kryte są dwuspadowym dachem. Środkowa część dworu posiada na parterze elewację frontową pięcioosiową, na piętrze trzyosiową, pierwotnie miała kompozycję lustrzaną względem osi. Elewacja tylna tej części jest czteroosiowa na obydwu kondygnacjach. W skrzydle wschodnim elewacja frontowa jest czteroosiowa, dwie przybudówki zostały dobudowane od strony północnej, elewacja ogrodowa ma pięć osi. Skrzydło zachodnie ma frontową elewację o trzech osiach, tylną o dwóch. W elewacji tylnej, na osi znajduje się murowany ganek.

Park

Pojedyncze egzemplarze drzew o nietypowych gatunkach lub nadzwyczaj dużych gabarytach wskazują, w którym miejscu znajdowało się 3-hektarowe założenie parkowe. Zachowała się prawie w całości aleja wjazdowa wysadzana kasztanowcami pomnikowych rozmiarów. Większość terenów historycznie zajmowanych przez park w chwili obecnej jest użytkowana do celów rolniczych.

tekst: Redaktor Druga Połowa 2011