Ostrowo

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z 2. poł. XIX w.
Ostrowo to bardzo stara wieś, leżąca ok. 5 km na południe od Gniewkowa, która w średniowieczu prawdopodobnie była osadą położoną na wyspie. Słynne relikty pierścieniowatego grodziska znajdują się także na wyspie prawie całkowicie zarośniętego Jeziora Ostrowskiego. Parafia we wsi istniała już przed 1325 r. Pierwszy drewniany kościół zbudowano w 1550 r. Około 80 lat później zaczęto budowę drugiego kościoła, ufundowanego przez Pawła Szczawińskiego, kasztelana inowrocławskiego w 1667 r. i wojewodę w 1669 r. Kolejną świątynię wybudowała Konstancja Garczyńska w 1751 r. Tutejsza parafia w 1885 r. liczyła 805 „dusz”. Gruntownej rozbudowy kościoła dokonano w 1892 r. W tamtym też czasie we wsi stał już dwór, w którym mieszkali zarządcy majątku.
Wraz z nabyciem Wierzbiczanów przez rodzinę von Roy, Ostrowo wchodziło w skład tychże dóbr. W 1885 r. wieś będąca własnością Hermana von Roy miała 7 domów i 169 mieszkańców, w tym 144 katolików i 25 ewangelików. Areał dominium liczył 628,44 ha, w tym 396,16 ha ziem uprawnych, 102,84 ha łąk, 74,54 ha pastwisk, 11,68 ha nieużytków i 44,22 ha wód. Czysty dochód gruntowy wynosił 11018 marek. Majątek specjalizował się w hodowli owiec i bydła holenderskiego. Później, podobnie jak Wierzbiczany, stał się własnością Schlichtingów. W 1926 r. areał gruntów był identyczny jak 41 lat wcześniej, oprócz nieużytków, których Księga Adresowa... z 1926 r. podaje, zapewne pomyłkowo, 123 ha. Po 2. wojnie światowej majątek został znacjonalizowany. Utworzono tu spółdzielnię produkcyjną, która wybudowała dodatkowe zabudowania gospodarcze i domy mieszkalne dla pracowników. Pałac został rozebrany w latach 60/70. XX w.
Opracowanie własne na podst. dostępnych źródeł i badań terenowych.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Nie posiadamy zdjęć ani opisu nieistniejącego dworu. Z dawnej zabudowy folwarku pozostała jedynie kuźnia, stojąca pośrodku podwórza gospodarczego i niewielkie murowane budynki w zachodniej części założenia. Zachowały się też słupy dawnej bramy wjazdowej na teren majątku.

Park

Po dawnym parku pozostały nieliczne pojedyncze drzewa i skupienie starodrzewu w bezpośrednim otoczeniu kościoła.

Inne

Kościół murowany z 1892 r. p.w. Matki Boskiej Szkaplerznej z dzwonnicą z 1845 r., remontowaną po raz ostatni w 1910 r. Organy z 1896 r., strojone w 1903 r., po remontach z 1910 r. i 1956 r., służą do dzisiaj. Ciekawostką kościoła jest umieszczony w ołtarzu głównym obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus, zasuwany obrazem św. Anny.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011