Lubieszewo

Stan obecny

Mieszkania.

Historia

Dwór z 4 ćw. XIX w.
Lubieszewo to wieś leżąca około 8 km na wschód od Mogilna. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1155 r. W tzw. „falsyfikacie mogileńskim”, zawarty jest akt nadania dla klasztoru benedyktynów w Mogilnie. "Falsyfikat" był dokumentem królewskim, wystawionym rzekomo w Płocku w 1065 r., a faktycznie w poł. XII w. (1155 r.).
Własnością klasztoru z nadania księcia Bolesława Szczodrego stały się wówczas m.in. 23 miejscowości z Kujaw i Wielkopolski, w tym Lubieszewo. W dokumentach wieś występuje jako Llubessowo, Lubessowo, Lubeschewo, Lubessewo i na krótko przed 1580 r. - Lubieszewo. W dawnych wiekach do wsi należała połowa jeziora Lubieszewskiego (obecnie Pakoskiego). Nadanie wsi klasztorowi wymieniał także przywilej ks. Salomei (ur. pomiędzy 1225, a 1235 r., zm. między 1267, a 1274 r., była to księżniczka wielkopolska z rodu Piastów, córka księcia Władysława Odonica i Jadwigi), potwierdzony przez Mieszka Starego w 1193 r. Kolejna wzmianka o wsi pochodziła z 1215 r., kiedy to klasztorowi w Strzelnie przysądzono dziesięcinę z Lubieszewa. Pretensje do niej rościł sobie w tym czasie także biskup kujawski. W 1249 r. wraz z jeziorem i połową rzeki Kwieciszewicy, rozgraniczającej Kujawy i Wielkopolskę, mocą nadania przez Kazimierza - księcia kujawskiego i łęczyckiego - Lubieszewo stało się własnością klasztoru w Strzelnie. W 1580 r. nazwę Lubieszewa przemianowano na Strzelce, które to znalazły się w regestach poborowych. Po III rozbiorze Polski i sekularyzacji dóbr kościelnych, Prusacy utworzyli tu folwark o (zapewne odimiennej) nazwie Neumanowo, a w 2. poł. XIX w. wzniesiono dla niemieckich właścicieli dwór. W późniejszym czasie do budynku została dostawiona piętrowa część.
W 1885 r. Neumanowo wchodziło w skład dominium w Strzelcach, wraz z folwarkami Baba Mała i Wielka, Burgrabstwo, Bystrzyca i Chałupska. Wraz z osadą Louisenhof i Strzelcami, N. tworzyło okręg wiejski, mający 39 domów i 371 m-ców, w tym 295 katolików oraz 76 protestantów. Dobra te miały 771 ha obszaru, w tym 644 ha ziemi uprawnej, 33 ha łąk i 5 ha lasu. Folwark w S. (siedziba domeny) nosił nazwę Jaegerndorf i był własnością rządu pruskiego.
W okresie międzywojennym majątek wchodził w skład obszaru gminnego Strzelce. W 1926 r. jego właścicielem był Mieczysław Stojanowski. Areał majątku liczył 150 ha, w tym 120 ha ziem uprawnych i 4 ha wód. Czysty dochód gruntowy, podawany jako podstawa do wyliczenia podatku, wynosił 559 talarów. Po 2. wojnie światowej ziemie majątku rozparcelowano, a w budynku dworu utworzono mieszkania. Teren folwarku zagospodarowała Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna "Jutrzenka".
Opracowanie własne na podst. dostępnych źródeł i badań terenowych.
Opis i analizy na podst. map serwisu Mapster:
17015 @ Karte des Deutschen Reiches 1:100 000 - Generalstabskarte, ark. poj. /1870 - 1944/
- plik mapy: KDR100_278_Mogilno_ca1893_DRMC5820278.jpg
5462 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wsch. (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
- plik mapy: 3374_Blutenau_1911.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!


(Źródła: Wikipedia)

Opis

Dwór piętrowy, nakryty dwuspadowym dachem, mieszczącym użytkowe poddasze, prawdopodobnie dobudowany do starszej, parterowej części. Budynek nie posiada cech stylowych.

Park

Pozostałości parku z XIX w. Na zachód od dworu rozciągają się niewielkie (0,3 ha) pozostałości parku dworskiego ze stawem.

Inne

Budynek gospodarczy.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011