Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Gortatowo
Gottartowo, Gottersdorf (1942-45)
Województwo:kujawsko-pomorskie
Powiat:brodnicki
Gmina:Brodnica (wiejska)
Rodzaj obiektu:Dwór
Powiat:brodnicki
Gmina:Brodnica (wiejska)
Rodzaj obiektu:Dwór
Stan obecny
Własność J.S.T. - Szkoła.Historia
Dwór z XIX w.Wieś po raz pierwszy wzmiankowana jest w 1438 r. Jej nazwa pochodzi prawdopodobnie od rycerza krzyżackiego Gottarda i pierwotnie w formie niemieckiej brzmiała Gottardowo. Inne, późniejsze jej nazwy to Gottersdorf albo Gothardiedorf i Gottartowo w okresie międzywojennym. Za czasów krzyżackich były to chełmińskie dobra czynszowe, należące do komturstwa brodnickiego. W XVI i XVII w. wieś była gniazdem rodowym Gortatowskich (Gotartowskich) h. Leliwa. Później miała jeszcze wielu właścicieli, a w 1859 r. należała do Ignacego Białobłockiego z Trankwic h. Ogończyk. Majątek był w wysokiej kulturze rolnej, za co otrzymał miano dóbr rycerskich. W 1885 r. liczył 1825 mórg. We wsi znajdowało się 9 domów ze 147 m-cami (w tym 9 ewangelików, reszta katolicy) oraz 25 innych budynków i szkoła katolicka. Właścicielem w tamtym czasie był już Franciszek Sowiński, ożeniony z Antoniną Dencz. W 1887 r. urodził im się syn Władysław (zm. w 1953 r.), prawnik, specjalista z zakresu prawa morskiego, wykładowca Uniwersytetu im. J. Piłsudskiego w Warszawie i Wyższej Szkoły Handlu Morskiego w Gdyni. W 1926 r. właścicielem majątku był drugi syn Franciszka, Stefan Sowiński. Pod jego zarządem dobra liczyły 422 ha i przynosiły 3564 marki czystego dochodu gruntowego. Na ogólny areał składało się 340 ha ziem uprawnych, 43 ha łąk i pastwisk, 35 ha lasów i 4 ha nieużytków. Stefan był żonaty z Bronisławą Napieralską i miał z nią syna Jerzego (1920-1995). Władysław nie interesował się majątkiem. Ożenił się z Izabellą z Jaworskich, z którą miał co najmniej jedno dziecko. Był prawnikiem poświęconym karierze zawodowej. W W-wie do wybuchu powstania prowadził kancelarię, później przeniósł się do Trójmiasta. Był profesorem w Wyższej Szkole Handlu Morskiego w Gdyni (następnie w Sopocie). Zyskał szereg odznaczeń, w tym niemiecki Krzyż Zasługi Wojennej, potem Krzyż Walecznych i Złoty Krzyż Zasługi. Zmarł w Sopocie, 7 listopada 1953 r.
Jerzy Sowiński w Gortatowie ukończył szkołę powszechną, następnie uczył się w Brodnicy gdzie zdał maturę. W czasie okupacji pracował jako urzędnik gospodarczy w majątkach przejętych przez Niemców. W 1943 r. wstąpił do AK. Po wojnie, do października 1945 r. pracował w Powiatowym Urzędzie Ziemskim w Brodnicy. Później był m.in. profesorem Akademii Rolniczej w Poznaniu a od 1956 r. adiunktem zajmującym się pracą naukową. W 1961 r. uzyskał stopień doktora nauk rolno-leśnych. Habilitowany w 1974 r., docent w 1978 r., w 1987 r. mianowany profesorem nadzwyczajnym. W 1990 r. przeszedł na emeryturę, ale jeszcze przez rok pracował na pół etatu. Zmarł w 1995 r. w Poznaniu, pochowany na cmentarzu Sołackim parafii p. w. św. Jana Vianney. Otrzymał szereg odznaczeń: Złoty Krzyż Zasługi (1973), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1983), Krzyż AK (1994) i Medal KEN (1995). Żoną Jerzego była Aleksandra Szwakopf, z którą nie posiadał potomstwa. W 1996 r. Akademia Rolnicza w Poznaniu utworzyła stypendium imienia Sowińskich, przyznawane wyróżniającym się uczniom, piszącym prace dyplomowe z zakresu uprawy roli i roślin. Po wojnie dobra Sowińskich podzielono pomiędzy dawnych pracowników majątku. Wszystkie zabudowania, w tym dwór, z czasem zostały wyburzone. W 1967 r. wewnątrz parku na miejscu nieistniejącego dworu wzniesiono nowy budynek szkolny, tzw. 1000-latkę, a nieopodal budynek z mieszkaniami dla nauczycieli.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902
Spis miejscowości i rodów ziemiańskich woj. Pomorskiego, 1925
Księga Adresowa Gospodarstw Rolnych woj. Pomorskiego, 1929
Internetowy Polski Słownik Biograficzny
Strona Internetowa szkoły w Gortatowie
Prawa zastrzeżone!
Komentarze
Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.