Rzyszczewo

Stan obecny

Teren prawdopodobnie pod zarządem J.S.T.

Historia

Dwór z XIX w.
Ryszczewo (Ryszczewo?) to wieś leżąca 6 km na zachód od centrum miasta Sławna. Występowała także pod nazwami: Stare Ryszczewo i Ryszewo. Pierwsza wzmianka o R., które powstało już w XII w., pochodzi z 1317 r. Ponoć już w XIII w. we wsi znajdował się pierwszy kościół. Również w średniowieczu przy kościele założono pierwotny cmentarz. Z kolei pierwsi właściciele posługiwali się nazwiskiem von Ristow, później dobra podzieliły się na dwie części, a na drugim z działów siedzieli von Natzmerowie. Byli oni właścicielami R. do ok. połowy XVIII w.
W 1784 r. we wsi znajdowały się 3 folwarki, młyn wodny, cegielnia, kuźnia, dwie owczarnie, 9 gospodarstw chłopskich i 3 chałupników. Właścicielem w tamtym czasie był Friedrich Leberecht von Steinkeller, ożeniony z Jacobine von Bonin, którym w 1797 r. w Ristov urodziła się córka Emilia. W 1814 r. wyszła ona za Antona Bernharda Johanna von Bonin. W 1820 r. urodził się ich syn Leberecht Franz Jakob Wilhelm Wedig von Bonin. W czerwcu 1854 r. zaślubił on Adelajdę von Below i prawdopodobnie nie mieli dzieci. Ślub miał miejsce już w Seehof-Pennekow, czyli można domniemać, że Boninowie sprzedali majątek. Jan Sroka podaje, że w 1835 r. właścicielem był Mellenthin (1835). Rodzina ta pochodziła głównie z okolic Szczecinka: Grabna, Juchowa i Kucharowa. W 2. poł. XIX w. posiadaczem Rz. został Johannes Gloxin. Pod koniec XIX w. jego dobra miały 993 ha obszaru. Gospodarstwo specjalizowało się w hodowli owiec oraz bydła. W okresie międzywojennym właścicielką 792-hektarowych dóbr (wraz z folwarkiem Friedrichshof - obecnie Barminek) była Dorothea Bloedom z d. Gloxin. Niestety nie jesteśmy w stanie zweryfikować tej informacji, gdyż osoba taka występuje wprawdzie w bazie Gedbas, lecz o dobre 100 lat wcześniej.
W 1939 r. w 104 domach mieszkało 412 osób. We wsi znajdowała się szkoła i gospoda; działało kilku rzemieślników i związek strzelecki. Wojska radzieckie weszły do wsi dnia 7 marca 1945 r. Po 2. wojnie światowej wyburzono wszystkie zabudowania majątku łącznie z dworem. Po 1950 r. we wsi utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, zlikwidowane ustawowo na pocz. lat 90. XX w. przez rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego.
Źródła:
Sroka Jan "Słownik historyczny wsi powiatu sławieńskiego", Sławno 2014;
Portal Gedbas Genealogy;
Opis i pomiary na podst.:
Geoportal;
Mapster:
11777339 @ Deutsche Karte 1:50 000 (Ostdeutschland) cięcie KDR100 /1939 - /
- plik mapy: DK_50K_66_Ruegenwalde_copy.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór (czy też pałac) podobnie jak pozostałe zabudowania dawnego majątku, zorientowany był dłuższą osią w kier. N-S. Na mapach archiwalnych zaznaczono budynki, lecz nietypowy układ przestrzenny zespołu uniemożliwia ustalenie ponad wszelką wątpliwość, który z nich to dwór.
Obecnie teren po zabudowaniach to pusty plac oraz nieużytki.

Park

Park o pow. ok. 2,4 ha. Drzewostan, który obecnie uznajemy za park dworski w Rzyszczewie to pozostałości sadów owocowych znajdujących się na północ od podwórza gospodarczego, prawdopodobnie zdominowane przez powojenne samosiewy.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011