Ustaszewo

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z XIX w.
W czasach staropolskich była to wieś szlachecka i należała do rodów dzierżących Świątkowo i inne okoliczne majątki. W księgach parafialnych w Świątkowie obecna nazwa wsi pojawiła się w 1724 r. Jej dzierżawcami była wówczas rodzina Gockowskich. W 2. połowie XVIII w. dobrami zarządzał Antoni Gockowski, ożeniony z Anną Dzierżanowską. Właścicielką wsi w 1779 r. była wdowa po Stanisławie Gockowskim i 2-o v. po Jakubie Łakińskim - Zofia z Prądzyńskich Łakińska. W 1785 r. sprzedała wieś swoim dzierżawcom - Antoniemu i Annie Gockowskim za 30 tys. złp. Dalej wieś znajdowała się w rękach rodziny Sławoszewskich. Kilka razy na krótko zmieniała właścicieli, jednakże można przyjąć, że Sławoszewscy byli jej współ, lub właścicielami do 1939 r. Około 2. poł. XIX w. od Teofila Sławoszewskiego wieś nabyła Bronisława Biesiekierska z Królestwa Kongresowego. W 1885 r. na terenie Ustaszewa znajdowało się 12 "dymów" i 187 mieszkańców wyznania katolickiego. Pod zarządem Biesiekierskiej majątek liczył 405,26 ha, w tym 339,75 ha ziem uprawnych, 20,57 ha łąk, 7,6 ha pastwisk, 16,11 ha lasów, 10,84 ha nieużytków i 0,39 ha wód. W tamtym czasie majątek posiadał już miano "dóbr rycerskich" - Rittergut. W 1886 r. Ustaszewo nabył od Biesiekierskiej Rafał Mierzyński za 203 tys. marek. Już na następny dzień sprzedał posiadłość Komisji Kolonizacyjnej, która na początku XX w. przeprowadziła parcelację majątku. Nie wiadomo, jakie były przedwojenne losy resztówki po majątku głównym. O Ustaszewie brak wzmianek zarówno w księdze adresowej gospodarstw rolnych z 1926 r., jak i księdze adresowej z 1930 r. W okresie międzywojennym wieś była gminą w powiecie żnińskim. W 1927 r. sołtysem gminy wybrany został rolnik z Ustaszewa, Antoni Flejter. Do znaczniejszych we wsi należał też rolnik Benedykt Smogulecki. W latach 1939-1945 wieś nosiła niemiecką nazwę Korntal. Po wojnie dwór wraz z resztówką nabył ojciec obecnego właściciela. W związku z katastrofalnym stanem technicznym dworu, w latach 60. XX w. został on częściowo rozebrany, a na jego fundamentach wybudowano obecny dom mieszkalny.
Opracowanie na podstawie dostępnych źródeł i badań terenowych. Wszelkie prawa zastrzeżone! (MK).

Opis

Po przebudowie jest to bezstylowy, parterowy budynek nakryty dwuspadowym dachem. Oryginalny dwór posiadał wystawkę i wejściem skierowany był na północny-wschód.

Park

Park dworski z XIX w. W 1991 r. posiadał 1, 63 ha. Teren parku zajmował prostokąt, od wschodu i południa ograniczony drogą gruntową, w części płn.-wschodniej dochodził do łuku tej drogi. Wewnątrz znajdowały się dwa stawy. Z czasem większość drzew została wykarczowana, a we wschodniej części wybudowano nowy budynek gospodarczy. Układ przestrzenny całego założenia został całkowicie zniekształcony współczesną zabudową.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011