Murzynno

Stan obecny

Własność Urzędu Gminy w Gniewkowie

Historia

Dwór z XIX w.
Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1 poł. XIII w. Początkowo nazywała się Murin, później Moryn (1265 r.), Murinensis (1339 r.), Morin (1404 r.), Murzinow (1413 r.), Mursinow (1495 r.), Murzynno (1505 r.), a pod koniec zaborów nazwę wioski przemianowano na Gros Morin. W 2 poł. XIII w. miało miejsce nabycie przez Zakon Krzyżacki tej części wioski, która należała do biskupa włocławskiego. Krzyżacy doceniający strategiczne położenie i walory obronne nabytej miejscowości, która była wówczas otoczona jeziorem i mokradłami, chcieli w Murzynnie utworzyć osobne komturstwo. Wprawdzie nie doszło do utworzenia samodzielnej komturii, ale istniał już urząd prokuratora oraz na pewien czas ustanowiono wicekomtura, a nawet rozpoczęto budowę zamku, co potwierdza wykopana fosa (dawna fosa znajduje się na terenie parku wiejskiego). Po wyparciu Krzyżaków z terenu Kujaw należąca do nich własność ziemska przeszła w posiadanie Króla, który ustanowił w niej starostwo niegrodowe obejmujące siedem wsi. W 1885 r. była tu posiadłość ziemska o wielkości 676ha bardzo dobrej gleby (pszenno-buraczanej), składająca się z trzech folwarków i będąca wówczas pod nadzorem rządu pruskiego. Poza tym we wsi znajdowało się również kilka gospodarstw włościańskich oraz duże gospodarstwo proboszczowskie. W obrębie dawnego folwarku rozparcelowanego na początku XX w., czyli niedaleko strażnicy OSP, zachowało się kilka dawnych budynków dworskich. We wiosce znajduje się kilka budynków wymurowanych pod koniec XIX w., jako mieszkania dla pracowników folwarku. Istnieją do dzisiaj także dwa dawne budynki szkolne wykonane z czerwonej cegły (starszy położony jest tuż obok kościoła) oraz siedziba dawnej poczty.
W Murzynnie urodził Kazimierz Grus (1885-1955), rysownik i ilustrator książek, jeden z najpopularniejszych karykaturzystów polskich okresu Mędzywojennego. Tu urodził się również ks. Edmund Boniewicz (1919-2006) ? pallotyn, osobisty spowiednik kardynała Stefana Wyszyńskiego i autor kilku książek o miłosierdziu Bożym.

Park

Park z 2 poł. XIX w. o pow. 1,89ha. Jego centralnym elementem jest okrągły, wybetonowany plac o bliżej nieznanym przeznaczeniu. Od niego rozchodzą się promieniście trudne dzisiaj do odczytania alejki spacerowe. Park sąsiaduje z polami uprawnymi, w samym parku ani w pobliżu nie zachowały się żadne budynki zabytkowe, stąd też park do niedawna niemal w ogóle nie był wykorzystywany. Ciekawostką parku jest zachowana stara fosa oraz wykop w miejscu gdzie były piwnice dawnego pałacu. Cenny starodrzew reprezentują popularne gatunki parkowych drzew oraz pomnik przyrody - jesion wyniosły. UG. w Gniewkowie planuje przeprowadzenie rewitalizacji parku, projekt został utworzony przez firmę ARLAN Architekci Krajobrazu.

Inne

Kościół mur. barokowo-klasycyst. z 1935 r. (wcześniej drewniany z XVI w.. czterokrotnie przebudowywany)
Liczna zabudowa mieszkalna, dwie szkoły, poczta mur. z XIX w.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011