Bartlewo

Stan obecny

Szkoła podstawowa

Historia

Dwór z poł. XIX w.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z pocz. XIV w. Miejscowość była własnością prokuratora papowskiego. W 1311 r. wymienia się nazwę "Curia Bartoldi". W innych dokumentach krzyżackich zapisana jako Watlaw i Watlau. Od 1317 r. w Bartlewie 4 łany posiadał kościół farny w Chełmnie. W XV w. była własnością rycerską (1423 r.), a w XVI w. szlachecką (1570 r.). W drugiej poł. XVI w. Bartlewo przeszło do dekanatu chełmińskiego.
Znani właściciele Bartlewa to: 1423 r. - Burchard zu Watlaw, 1570 r. - Watlewski, Kobylski, Kijewska, Gogoliński, 1625 r. - Watlewski, 1682 r. - Wilczewski, lata 1749-1791 - Szczuka, 1864 r. - Werkmeister, lata 1867-1909 - Boltenstein, lata 1909-1945 - Wegner. Miejscowość leżała na starodawnym trakcie toruńsko-grudziądzkim. Istniejący tu dwór został zbudowany około poł. XIX w., usytuowany jest kalenicowo w obrębie dziedzińca folwarcznego.
W lutym 1938 r. rozpoczęto przymusową parcelację 100ha ziemi folwarcznej. Zabudowań dla chłopów, przed wybuchem wojny jednak nie zdążono zbudować. W 1946 r. majątek przeszedł na własność Skarbu Państwa Polskiego i nastąpiła jego całkowita parcelacja.

Opis

Budynek zbudowany z gliny, uzupełniony cegłą, otynkowany. Na planie wydłużonego prostokąta, parterowy z pięterkiem w szczycie, częściowo podpiwniczony od strony zachodniej. Wnętrze dwutraktowe z sienią na osi, częściowo przekształcone, w pomieszczeniach stropy belkowane. Elewacja frontowa od strony płd. siedmioosiowa. Dach naczółkowy, kryty eternitem.

Park

Park dworski z 1 poł. XIX w. o pow. około 3ha. Rośnie tu drzewostan zróżnicowany wiekowo i gatunkowo, stan parku jest dobry. W jego zach. części usytuowane są dwa stawy połączone przesmykiem, na większym z nich znajduje się wysepka.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011