Łachowo

Stan obecny

Właścicielem jest Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa.

Historia

Dwór z 2 poł. XIX w.
Wieś należy do najstarszych na ziemi szubińskiej. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1243 r. Była to wówczas własność szlachecka. Właścicielami tutejszych dóbr, należących całkowicie do majątku szubińskiego, w XVI w. byli Czarnkowscy, Sławski, następnie zaufany Zygmunta Czarnkowskiego - Juszko. Następnie Świder, a po nim Fryderyk Śleczyński. Kolejnymi właścicielami była rodzina o dziwnym nazwisku Wpiekańcze. Na przełomie XVI i XVII w. dobrami szubińskimi zarządzał Adam Sędziwój Czarnkowski, wojewoda łęczycki. W XVIII w. była to własność Krzysztofa Opalińskiego (który przyczynił się do poddania Szwedom pod Ujściem), a później zamożnego rodu Mycielskich. W 2 poł. XVII w. wieś została spalona, a ludność która pozostała, całkowicie wymarła podczas zarazy w 1708 r. Na skutek Konfederacji Barskiej (1768-1772) ziemie przeszły pod władzę pruską. Wówczas też prawdopodobnie nastąpiło wydzielenie samodzielnego majątku z szubińskich dóbr. Pierwszy rozbiór Polski pozostawił Łachowo w granicach Rzeczypospolitej, jednak już rok później w 1773 r. król pruski drogą dodatkowej aneksji włączył wieś i okoliczne ziemie do Prus. Następnie znajdowała się w obrębie Księstwa Warszawskiego i później ponownie na terenie Prus. Od poł. XIX w. do 1945 r. majątek był własnością rodziny Kiehn, było to wówczas dominium w pow. szubińskim, obejmujące 3123 morgi gruntów. W 1850 r. właścicielem był Karol Kiehn, dla którego powstał tu w 2 poł. XIX w. dwór. Po wojnie dobra zostały przejęte przez Skarb Państwa Polskiego. Dwór ze wzgl. na zły stan techniczny został rozebrany w latach 80-tych XX w.

Park

Park z poł. XIX w. o pow. 1,74ha, w tym 0,28 ha zajmują wody. Zachowany szczątkowo. Granica parku uległa zatarciu. Resztki paru wchłonął pobliski las - całość traktowana jest jako park. Stawy są wysychające i zarośnięte. Drzewostan parku reprezentowany jest przez 15 gatunków drzew i krzewów, głównie dęby szypułkowe, klony, olchy, brzozy brodawkowate, robinie akacjowe i jesiony wyniosłe, z których jeden to pomnik przyrody o obw. w pierśnicy 430cm. Drugi pomnikowy jesion wyniosły rośnie przy drodze prowadzącej do założenia.

Inne

Kapliczka obok domu nr 52, mur., pocz. XX w.
Spichlerz, mur., 1873 r.
Kuźnia, ob. stajnia, mur.,1 ćw. XX w.
Gorzelnia, ob. biuro, mur., 1897 r., przebud.,
Remiza strażacka, mur., 1 ćw. XX w.
Dwunastorak, ob. dom nr 38, mur., k. XIX w.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011