Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Gozdanin
1928, zdjęcie Marek Kujawa
Miniatura Gozdanin Miniatura Gozdanin Miniatura Gozdanin Miniatura Gozdanin Miniatura Gozdanin

Zdjęcie archiwalne

Miniatura Gozdanin
Zdjęcie Marek Kujawa

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Marek Kujawa

Gozdanin

Województwo:kujawsko-pomorskie
Powiat:mogileński
Gmina:Mogilno
Rodzaj obiektu:Dwór

Stan obecny

Teren pod zarządem J.S.T.

Historia

Dwór z 2 poł. XIX w.
Pierwsza wzmianka o Gozdaninie pochodzi z 1436 r., kiedy była ona wsią klasztorną przynależną do opactwa mogileńskiego. Przez stulecia miała wielu właścicieli, w XVIII w. wzmiankowani byli tu Krzesińscy i Kruszewscy. Na początku XIX w. gospodarzyli tu Więckowscy, którym w 1824 r. urodziła się córka Marianna. Jej ojcem chrzestnym był Jan Bielicki z Janocina. Ten ożenił się ze Scholastyką z Ubyszów i około 1828 r. nabyli Gozdanin. W związku z dużym areałem dobra zostały podzielone i utworzono drugi folwark o nazwie przyjętej od nazwiska właścicieli ? Bielice. Kolejnym właścicielem tych dóbr został następca Jana - Bartłomiej Ludwik Bielicki. Około 1850 r. poślubił Marcjannę Paruszewską urodzoną ok. 1830 r., córkę Sylwestra i Marianny z Jaczyńskich, właścicieli Kobylnik koło Kruszwicy. Nabył on z rąk pruskich sąsiedni majątek Marcinkowo, co spowodowało zmianę nazwy tegoż na Marcinkowo Gozdanińskie. Majątek ten liczył 1178 mórg z 4 domami i 114 mieszkańcami. W tym okresie wzniesiono w Gozdaninie eklektyczny dwór, który nie dotrwał do czasów obecnych, bowiem rozebrano go w 1977 r. Ludwig zmarł w 1873 r. na skutek długotrwałej choroby, w wieku 51 lat. Zaledwie pół roku później zmarł Jan Bielicki. W 1884 r. zmarł w wieku 27 lat trzeci z tego rodu, ostatni syn Marcjanny ? Ignacy. Na nim skończyła się linia męska Bielickich, właścicieli dóbr Gozdanin, Marcinkowo i Bielice. Wszyscy spoczywają na cmentarzu w Kwieciszewie. Sam Gozdanin stanowił dominium o statusie gminy wiejskiej obejmujące areał 2448 mórg. Obszar całkowity dominium około 1880 r. wynosił 3538 mórg. Następnie zarządzanie majątkiem przejął zięć jedynej spadkobierczyni Bielickich, Marcjanny z Paruszewskich ? Czesław Felicjan Jaczyński. W 1892 r. właścicielką majątku o wielkości 604 ha na mocy testamentu Marcjanny została Zofia Jaczyńska, córka Czesława i Marianny z Bielickich, która w tymże roku poślubiła Jana Chłapowskiego herbu Dryja. Jan Chłapowski rozbudował dwór o oficynę. Prawdopodobnie z powodu kłopotów finansowych w 1894 r. sprzedał izbie klasztornej z Hanoweru swój majątek Lgiń w powiecie wschowskim. Kolejnym właścicielem Gozdanina został w 1904 r. filozof dr Apolinary Osowicki, który sprzedał majątek Stanisławowi Gutsche z Granowa. Pod jego zarządem gospodarstwo liczyło 487 ha, w tym 400 ha ziem uprawnych, 40 ha łąk i pastwisk, 20 ha lasów i 15 ha wód. Dochód gruntowy z majątku wynosił 2111 talarów. Dalej właścicielem był Aleksander Szrant, który gospodarował tu aż do II wojny światowej. Areał gruntów zmienił się w niewielkim stopniu, prowadzono tu głównie hodowlę pszenno-buraczaną. Majątek był w wysokiej kulturze rolnej, posiadał własną elektrownię i kolejkę. Po przejęciu przez Niemców, w latach 1939-1945 wieś nazywała się Güldenhof. Po 1945 r. stała się własnością Skarbu Państwa Polskiego, wszystkie majątki klucza gozdanińskiego zostały rozparcelowane i powstały z nich wsie chłopskie.
Opracowanie własne na podst. dostępnych źródeł.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Był to dwór eklektyczny z mansardowym dachem i dwiema wystawkami po bokach, zwieńczonymi trójkątnymi frontonami.

Park

Park z XVIII w., powiększony w XIX w. Obecnie pow. wynosi ok. 2 ha. Starszą część parku oddziela od młodszej szpaler wysokich wiązów szypułkowych. Drzewostan z typowymi gatunkami krajowych drzew urozmaicają pomniki przyrody: dwa dęby szypułkowe o obw. w pierśnicy 335 i 385cm, grusza polna (zwana dziką, lub ulęgałką) o obw. 300 cm, oraz wiąż szypułkowy zwany także \\\"limakiem\\\" o obw. 340 cm.

Inne

Oficyna barokowa z końca XVIII w.
Kamienna figura MB, eklektyczna z 1878 r. wzorowana na Madonnie Sykstyńskiej Rafaela

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Marek Kujawa10 lat i 10 miesięcy temu
Zdjęcia archiwalne pochodzą ze "Złotej Księgi Ziemiaństwa Polskiego".