Wichulec

Stan obecny

Mieszkania lokatorskie. Własność UG. Bobrowo

Historia

Dwór z k. XIX w.
W dawnych wiekach wieś znana była jako Eichholze (1456 r.) i Wicholec (1667 r.). W czasach krzyżackich dobra te należały do komturstwa brodnickiego. W 1440 r. wymieniany jest Jan z Wichulca (Jon vom Eichholcze). Zaistniał on w tymże roku jako współzałożyciel Związku Pruskiego, członek Towarzystwa Jaszczurczego, delegat ziemi chełmińskiej, pieczętujący akt erekcyjny konfederacji swoim sygnetem. Następnie w zapiskach znajdujemy Jana Tunkiela z Wichulca (Jon Tunkel vom Eichholze, 1456 r.), Mikołaja (Mische vom Eichholcz, 1481 r.) i Grzegorza (Gregor Wicholtzky, 1590 r.). Tenże Grzegorz w 1532 r. nabył od Jakuba Radomińskiego ożenionego z Anną Jabłonowską ich dział w Jabłonowie i od tego czasu pisał się jako Jabłonowski z Wichulca. Był on protoplastą rodu książąt Jabłonowskich. Zarówno Wichulscy jak i Jabłonowscy z Wichulca pieczętowali się herbem Prus III (odmiana). W 2. poł. XVII w. właścicielem wsi był Samuel Czecholewski (h. Grzymała ?). W 1702 r. wieś kupili Karwatowie h. Murdelio. Oczywiście pisali się oni z Wichulca. W 1789 r. wieś była posiadłością szlachecką z folwarkiem, młynem i 15 dymami. Przodkami ostatniego właściciela majątku - Zygmunta (1885-1965) byli: pradziadkowie - Andrzej ożeniony z Marią Kręciewską, dziadkowie: Teofil ożeniony z Jadwigą Kiełczewską h. Pomian i rodzice: Józef (1850-1918), ożeniony z Anną Bardzką (1854-1932). Anna była córką Nikodema Bardzkiego i Anny z Koszember-Łyskowskich h. Doliwa, siostry Ignacego Łyskowskiego. Zapewne to dla Anny i Józefa powstał tu w końcu XIX w. obecny dwór. W 1885 r. majętność liczyła 520 ha, w tym 368 ha ziem uprawnych, 32 ha łąk i 56 ha lasów. We wsi znajdowało się 9 domów i 36 dymów, w których mieszkało łącznie 177 osób, w tym 3 ewangelików. Do majątku należała gorzelnia parowa i folwark Bogumiłki w którym znajdował się 1 dom z 6 m-cami. Anna i Józef Karwatowie oprócz Zygmunta mieli pięcioro dzieci: Józefa (1877-1926), ożenionego z Antoniną Gabriel; Annę (1880-1881); Włodzimierza; Janusza (1883-1928) i Marię, zamężną za Stanisława Kraszewskiego z Tarkowa h. Boleścic. W 1929 r. pod rządami Zygmunta Karwata majątek liczył 265 ha i przynosił 1406 marek czystego dochodu gruntowego. W 1930 r. ożenił się on z Marią Belkiewicz, z którą miał synów: Lecha (ur. w 1938 r.) ożenionego z Danutą Falińską i Zygmunta (ur. w 1940 r.). Najmłodsi potomkowie Karwatów z Wichulca rodzili się w latach 90. XX w. Po 2. wojnie światowej dwór przeznaczony został na cele mieszkaniowe a grunta folwarku zapewne rozparcelowano pomiędzy rolników.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902
Książka Adresowa Gosp. Rolnych pow. 50 ha Woj. Pomorskiego, 1929
J. Krzepela \\\"Rody Ziem Pruskich\\\"
Wielka genealogia Minakowskiego
Piotr Grążewski - Jan z Wichulca: http://legendybrodnicy.tnb.pl/readarticle.php?article_id=39
Prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór późnoklasycystyczny. Budynek parterowy z dwuspadowym dachem. W osi wejściowej posiada nieznaczny ryzalit mieszczący skromny portyk kolumnowy, nad którym znajduje się wystawka akcentowana trójkątnym przyczółkiem. Budynek posiada mieszkania w szczytach, oraz nieregularne przybudówki dostawione od strony wschodniej i płn. - zachodniej.

Park

Pozostałości parku z końca XIX w.o pow. ok. 1 ha. Założenie jest malowniczo wkomponowane w krajobraz , leży na zróżnicowanym terenie. Niegdyś jego ozdobą był śródparkowy staw. Pozostały tam nieliczne grupki starych drzew, głównie w północnej i zachodniej części parku. Z ciekawych okazów przyrodniczych występuje tu skupienie trzech dębów, oraz pomnikowy dąb \\\"Karwat\\\".

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011