Kawki

Stan obecny

Własność prywatna

Historia

Dwór z 3 ćw. XIX w.
Pierwsza informacja o Kawkach pochodziła z 1303 r. i informowała, że wieś należy do komturstwa kowalewskiego. W późniejszym czasie wieś przeszła w skład komturstwa brodnickiego. Jej wcześniejsze nazwy to Kaffke, Kawke i Kawken. Wieś została kompletnie zniszczona w trakcie wojny z królem Władysławem Jagiełło. Krzyżackie księgi szkodowe z 1414 r. podawały, że kościół nie został wprawdzie znisczony, lecz wybito w nim wszystkie okna i zabrano 2 dzwony. W 1425 r. wieś liczyła 34 włóki od których płacono po 18 skotników. Proboszcz posiadał 4 włóki a 20 włók było pustych. Pusta też była karczma. We wsi ponadto było 13 włościan "obsadzonych". Pod koniec XV w. kościół przeszedł pod panowanie luteran, podobnie jak kościół w Nieżywięciu. Reformaci obydwie świątynie pozostawili zrujnowane. W Kawkach w XVII w. z kościoła pozostały już tylko mury. W czasie wojen szwedzkich ziemie plebana zabrał tutejszy sołtys. Po długotrwałych procesach, dopiero w 1755 r. kościół odzyskał 3 włóki. W 1885 r. wieś dzieliła się na folwark i wieś włościańską o obszarze 3291 mórg. We wsi znajdowało się 25 domów ze 138 m-cami oraz 34 inne budynki. W tamtym też czasie dla ówczesnych właścicieli - Hermannów, wzniesiony został obecny dwór. Folwark o nazwie Hermannsruhe posiadał 10 domów ze 132 m-cami oraz 14 innych budynków. W 1929 r. właścicielem folwarku był Jan Janusz Pieniążek h. Odrowąż, ożeniony z Jadwigą Marią Roszka-Bohdanowicz de Oroszeny. Na 333 ha ogólnego obszaru składało się 315 ha ziem uprawnych, 8 ha łąk i pastwisk, 7 ha lasów i 3 ha nieużytków. Czysty dochód gruntowy wynosił 3184 marki. Po 2. wojnie światowej majątek zabrał i rozparcelował Skarb Państwa Polskiego. Budynek dworu przeznaczono na cele oświatowe. Po 2004 r. stał się on własnością prywatną.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902
Księga Adresowa Gospodarstw Rolnych woj. Pomorskiego, 1929
Wielka Genealogia Minakowskiego
Zdjęcie archiwalne pochodzi ze strony internetowej Gminy Bobrowo. Uczniowie w nowo otwartej szkole w budynku dworu. Data wyk. zdjęcia ok. 1949-51

Opis

Dwór neogotycki. Murowany z cegły, otynkowany. Dwupiętrowy, na sklepionych piwnicach. Prostokątny, o dwutraktowym układzie wnętrz. Od frontu przesunięty w osi ganek na dwóch kolumnach, zwieńczony balkonem o żeliwnej, neogotyckiej balustradzie, ponadto wykusz wzmocniony nowszymi krokszynami. W narożach nadwieszone sterczyny. Niski dach siodłowy nakryty blachą.
Po przeprowadzonym remoncie dwór został całkowicie pozbawiony cech stylowych.

Park

Park krajobrazowy z 3 ćw. XIX w. o pow 1 ha. , z zabytkowym starodrzewem.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011