Głogów

Stan obecny

Obecnie w zamku ma siedzibę Muzeum Archeologiczno-Historyczne oraz Towarzystwo Ziemi Głogowskiej.

Historia

Pierwotnie gród wznosił się na wyspie odrzańskiej- Ostrowie Tumskim, gdzie w latach późniejszych wzniesiono kolegiatę. W roku 1109 obronił się on przed oblężeniem wojsk cesarskich. W roku 1249 powstało nowe księstwo głogowskie co wymusiło budowę nowej twierdzy w mieście stołecznym. Zamek budowany w II połowie XIII wieku stanął z inicjatywy księcia Konrada II. Po roku 1344 zamek został przebudowany przez Henryka V Żelaznego. Zamek umieszczono na północno zachodnim krańcu miasta lokowanego na prawie magdeburskim w połowie XIII wieku. Jego położenie na lewym brzegu Odry wymusiło na nim funkcje obrony przeprawy rzecznej ważnego traktu biegnącego do Wielkopolski. Zamek ulokowano w obrębie fortyfikacji miejskich w bezpośrednim sąsiedztwie Bramy Odrzańskiej.
Zamek umieszczono w narożniku fortyfikacji, pomimo tego otoczony był od strony miasta i skomunikowany z nim mostem zwodzonym od wschodu. Wygląd średniowieczny zamku jest nam mało znany. Wpłynęły na to dość kompleksowe przebudowy epoki nowożytnej oraz brak szczegółowych badań na zamku. Założenie średniowieczne było prostokątne. Od wschodu i od północnego zachodu zlokalizowano trzy domy. W południowo zachodnim narożu murów umieszczono również wysoką, cylindryczną, wolnostojąca, budowaną z cegły wieżę. Na południe od zamku zlokalizowane były stajnie książęce oraz ogród, na wschód po przeciwnej stronie fosy rozwinęło się przedzamcze. W wiekach XIV i XV zamek pełnił funkcję siedziby urzędnika królewskiego.
Pierwsza poważna przebudowa zamku miała miejsce w roku 1480 i przeprowadzono ją po pożarze. Inicjatorem przebudowany był zapewne Zygmunt Jagiellończyk, który w tym czasie pełnił funkcję zarządcy księstwa jako namiestnik Władysława Jagiellończyka- króla Czech i Węgier. Zamek był przebudowywany w epoce nowożytnej kilkakrotnie. Efektem zmian była ostateczna forma założenia czteroskrzydłowego o oszczędnym, barokowym wystroju elewacji. Z czasów średniowiecza do dziś zachowała się wieża, narożna skarpa, przejazd bramny oraz spora część murów ukrytych pod warstwą tynków i dekoracji nowożytnych. Zamek uległ znacznej destrukcji w roku 1945. Odbudowa rozpoczęła się pod koniec lat 60 tych XX wieku.
Dziś zamek łączy w sobie elementy architektury barokowej, średniowiecznej oraz współczesnej. W roku 1404 po podziale miasta książęta wznieśli nową rezydencję. Ulokowano ją w południowo wschodniej części miasta, koło furty Bożego Ciała. Nowa warownia wykorzystała mur obronny oraz wieżę. Ulokowano w niej kaplicę Bożego Ciała. W roku 1480 książę Jan Żagański przekazał dwór miastu.

Inne

Brama Szpitalna z XIV w., nr rej.: 669/361/L z 18.12.1963