Śmiłowice

Stan obecny

Własność J.S.T.

Historia

Dwór z XIX w.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1347 r., gdy król Kazimierz Wielki przeniósł wieś królewską z prawa polskiego na magdeburskie. W 1438 r. została oddana przez Władysława Jagiełłę w zastaw Piotrowi z Oporowa, a w 1457 r. przez Kazimierza Jagiellończyka Janowi z Kościelca. W 1476 r. dobra zostały nadane Jakubowi Kostce, odziedziczył je Krzysztof Kostka (1568 r.) - wojewoda pomorski, a następnie jego syn Stanisław - starosta tczewski. Po wygaśnięciu linii męskiej Kostków, na przeł. XVI i XVII w. dobra zostały nadane Andrzejowi Kretkowskiemu - wojewodzie brzeskiemu. Odziedziczył je w 1633 r. jego syn Stanisław. Następnie majątek objęła w tenutę córka Stanisława, Barbara z Kretkowskich Dorpowska - wojewodzina łęczycka. Po jej synu, Michale Dorpowskim dobra przeszły na Dąmbskich i w ich posiadaniu znajdowały się do rozbiorów. Ciekawym wydarzeniem w historii wsi był zjazd szlachty w dniu 20 sierpnia 1794 r., na apel Tadeusza Kościuszki. W czasie tego zjazdu, z udziałem przedstawiciela kapituły włocławskiej, podjęto decyzję o rozpoczęciu powstania na Kujawach. Po rozbiorach majątek kupił Maciej von Waldorff - Wolicki, a w 2 poł. XIX w. jego właścicielem został Gustaw Findeisen. Dla niego został wzniesiony obecny dwór, równolegle założony został park. Majątek znajdował się w posiadaniu Findeisenów do 1939 r. Dwór został zniszczony w czasie 2 wojny światowej przez hitlerowców. W parku tuż przed wojną wzniesionoy nowy pałac, ale po 1945 r. został on całkowicie rozebrany. Budynek starego dworu wyremontowano pozbawiając go cech stylowych i obecnie znajdują się tu mieszkania.

Park

Park dworski z 2 poł. XIX w. o pow. około 6 ha, zniszczony w czasie wojny, o ciekawej kompozycji przestrzennej i z zachowanym bogatym starodrzewem w wieku 120-200 lat. Pierwotnie przed dworem znajdowała się os widokowa ujęta klombami drzewnymi. Przepływająca przez park rzeczka Łubienka łączy się ze stawem i kanałem.

Inne

Kościół z 2 poł. XIV w. pierw. drewn., nast. mur. 1828/1862 r., w 1948 r. tymczasowa kaplica drewniana. Obecny 1981-1990
Na cmentarzu z 2 poł. XIX w. grobowiec Pelagii z Rodysów Findeisen (zm. 1875 r.)

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011