Przybranowo

Stan obecny

Mieszkania prywatne.

Historia

Dwór z 2. poł. XIX w.
Przybranowo to wieś znana ze swojej - nieistniejącej już - znakomitej bazy maszynowej POM, działającej tu w okresie tzw. „komuny”. Leży około 5 km na południe od Aleksandrowa Kujawskiego. Baza podzieliła los PGR-ów, "zmiecionych" przez rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego na pocz. lat 90. XX w.
W XV w. wśród właścicieli wsi wzmiankowany był niejaki Krosiński oraz Jarosław de Przybranowo, cześnik brzeski. Wymieniona została jako Przibranowo major w regestrach poborowych powiatu brzeskiego z lat 1556-57, gdy miała 14 łanów, 2 zagrodników i 1 rzemieślnika. Część Włodkowej miała 1 łan, a Przibranowo minor - 5 łanów i 3 zagrodników. W 1580 r. wieś była w posiadaniu Wilkostowskich, a około 100 lat później Szymona Grabskiego h. Pomian. W 1. poł. XVII w. właścicielem wsi był Marcin Grabski, syn Sebastiana - podstolego inowrocławskiego. Zastawił swe dobra wraz z Przybranowem - Walentynowi Kołudzkiemu, za 22 tys. ówczesnych złotych. Pod koniec XVIII w. P. należało do wojewody brzesko-kujawskiego, Stanisława hr. Dąmbskiego z Dąbia herbu Godziemba (1730-1809), posiadacza licznych dóbr ziemskich na Kujawach i w Wielkopolsce. Żoną zacnego wojewody była Józefa Marianna Wessel h. Rogala (1730-1799).
Po III rozbiorze Polski i okresie Księstwa Warszawskiego wieś znalazła się w Królestwie Polskim utworzonym przez Rosjan. W 1827 r. w P. znajdowały się 22 domy ze 168 mieszkańcami. Wśród późniejszych właścicieli w 1881 r. wymieniany był Juliusz Berner. Do Bernera należał także wiatrak wraz z przynależnymi dwoma morgami gruntu oraz majątki Poczałkowo i Gaj.
W 1885 na Przybranowo składały się: osada włościańska z 2 domami i 14 m-cami, wieś z 82 m-cami i 254 morgami ziemi, folwark, dobra o pow. 1388 mórg oraz kolonia. W skład majątku wchodziły: wieś i folwark Podgaj, wieś Przybranówek, Lisianki i Dębicze. Dokładne statystyki dot. liczby m-ców, obszaru, płodozmianu i budynków znajdują się w "Słowniku Geograficznym..." Chlebowskiego i s-ki. Są tam także zawarte ciekawe informacje dot. gospodarki leśnej. Otóż lasy majątku urządzone były w tzw. "kolei 40-letniej", czyli zapewne tyle trwał cykl wycinki / sadzenia nowych drzew.
Na początku XX w. jednym z właścicieli wsi był Baranowski, wyznaczony na zarządcę majątku w Służewie w 1915 r. W 1930 r. majątek należał do Heleny Baranowskiej i liczył 308 ha. Ostatnim przedwojennym właścicielem Przybranowa został Stanisław Hałas, patriota i człowiek cieszący się opinią dobrego i życzliwego. We wrześniu 1939 r. został aresztowany przez Niemców i osadzony w obozie w Gusen, gdzie zmarł w 1941 r. Po wyzwoleniu z rąk okupanta, w 1945 r., dawny majątek przejął Skarb Państwa Polskiego. We dworze początkowo mieściły się biura tutejszego POM-u, a po jego likwidacji w latach 90. XX w. w budynku utworzono mieszkania.
Opracowanie własne na podst. dostępnych źródeł i badań terenowych.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór neoklasycystyczny z oficyną, piętrowy, z mansardowym dachem i poddaszem mieszkalnym. Skromny portyk kolumnowy przed wejściem. oraz pseudobarokowy fronton.

Park

Pozostałości parku z końca XIX w.

Inne

Zabudowania gospodarcze.