Salno

Stan obecny

Prawdopodobnie własność J.S.T, mieszkania.

Historia

Dwór z końca XVIII w.
Wieś występuje w źródłach pod wcześniejszymi nazwami Szadel, Czadel i Sadlno. W czasach krzyżackich należała do komtura grudziądzkiego i liczyła 30 włók. Wzmianka z 1379 r. mówi o Macieju z Sadlna. W 1414 r. wieś poniosła straty na skutek wojny \"głodowej\", w wys. 700 grzywien. Jednak zakon wypłacił właścicielce odszkodowanie w wys. 300 grzywien. W 1468 r. właścicielem był Augustyn z Szewy, który sprzedał dobra Mirosławowi Jankowskiemu. W 1505 r. wieś oraz Orle, Pęsławice, Mędrzyce i Bogdanki kupił Jan Sadleński, po którym wieś trzymali Gnoińscy, Michał Konojadzki i Jerzy Jasiński (1570 r.). Kolejnym znanym dziedzicem był Jan Zygmunt Kostka h. Dąbrowa, który w 1619 r. sprzedał Salno Stanisławowi z Lubieńca Niemojewskiemu, kasztelanowi chełmińskiemu. W 1667 r. wieś dzieliła się na dwie części, należące do Wierzbowskiego i Mirosława Szorca. 15 lat później całą już wieś posiadał Adam Trzciński, który w 1727 r. sprzedał ją Antoniemu Piwnickiemu, ławnikowi z sądu ziemskiego w Chełmnie. Po 10 latach wieś odziedziczył syn tegoż, Ksawery. W 1761 r. od Piwnickiego nabył Salno Jan Pląskowski, który w 1763 r. sprzedał majątek Janowi Witowi Jeżewskiemu za 37 tys. florenów. Ten ożenił się z Anną Bistram, która po jego śmierci wyszła za Grąbczewskiego. Majątek jednak przekazała synowi Jana - Florianowi. Od Floriana Wita Jeżewskiego w 1796 r. dobra te nabył kapitan August Gruszyński, za kwotę 48500 talarów. Prawdopodobnie to za jego czasów, w 1809 r. stary, XVIII-wieczny dwór został gruntownie rozbudowany. W 1816 r. właścicielami została niemiecka rodzina Ossmanów, która gospodarowała na majątku do wybuchu 2. wojny światowej. W 1885 r. dobra liczyły 567 ha, w tym 438 ha ziem uprawnych, 25 ha łąk i 34 ha lasów. We wsi znajdowało się 11 domów i 35 "dymów". Łącznie mieszkało w nich 230 osób. Po wojnie majątek został przejęty przez Skarb Państwa Polskiego. Na terenie folwarku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, zlikwidowane ustawowo w latach 90. XX w.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich...
Wikipedia
Geoportal
Zdjęcie: Portal Informacja Turystyczna w Grudziądzu, http://www.it.gdz.pl/rajd_20100425

Opis

Dwór prostokątny, parterowy, nakryty dachem naczółkowym mieszczącym mieszkalne poddasze. Wzniesiony na wysokich piwnicach, 13-osiowy w fasadzie i z 7-osiową elewacją ogrodową. Fasadą skierowany na południe. W obu elewacjach wystawki zwieńczone trójkątnie.

Park

Park dworski z k. XIX w. Niegdyś ok. 4, obecnie 2,5 ha.

Inne

Spichlerz mur./szach., 1803 r.
Bażanciarnia, neogot., 1. poł. XIX w.
Kuźnia, 1867 r.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011