Bonikowo

Stan obecny

Pałac nie istnieje. W miejscu w którym stał znajduje się boisko sołeckie.

Historia

Nieistniejący pałac, zbudowany przez Stefana Chłapowskiego około 1868 r.
Dobra bonikowskie należały od stuleci do każdorazowego kościańskiego Starosty Grodzkiego. Ostatnim kościańskim Starostą Grodzkim był Józef z Chłapowa - Chłapowski, kawaler Orła Białego i św. Stanisława, syn Stanisława - kasztelana międzyrzeckiego. Otrzymał on od króla Stanisława Augusta Poniatowskiego starostwo jako lenno dziedziczne. Po 3 rozbiorze Polski król pruski prawa tego nie uznał. Majątek otrzymał jego szambelan, baron von Schilden. Miasto i dobra zostały rozdzielone, a pałac zamieniony na koszary. Wstawienie się żony szwedzkiego kanclerza wielkiego - Róży z Chłapowskich, hrabiny Engerstroemowej, sprawiło że król Fryderyk Wilhelm II zwrócił dobra staroście za cenę 40 tys. talarów pruskich. Od tamtego czasu majątek znajdował się w rękach Chłapowskich, kolejno: Józefa, Jana Anzelma, Stefana, Edwarda, Marji z hr. Pomińskich - Chłapowskiej i Alfreda - ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej we Francji. Majątek liczył wówczas 2500ha, a jego specjalnością była hodowla oryginalnych zbóż i nasion.
W 1945 r. Rosjanie spalili pałac, a dobra stały się własnością Skarbu Państwa Polskiego.

Opis

Zdjęcie pochodzi ze Złotej Księgi Ziemiaństwa w Wielkopolsce przedstawia pałac po przebudowie w latach 1910 - 1911 przez architekta Rogera Sławskiego.
Pałac był budynkiem piętrowym z mansardowym, naczółkowym dachem i użytkowym poddaszem w mansardzie. W lewej części elewacji posiadał ryzalit zwieńczony barokowym frontonem, do którego przylegała obszerna półkolista weranda wsparta na filarach, również z mansardowym dachem, zwieńczonym ozdobnym przyczółkiem z herbem rodowym. Z prawej strony werandy znajdowała się czterokondygnacyjna wieża widokowa, zwieńczona kopułką z iglicą.

Park

Park o powierzchni 8,3 ha krajobrazowy, założony w 1 poł. XIX w., przekształcony w końcu XIX i na pocz. XX w. Starsza część zachodnia parku, część wschodnia o charakterze leśnym młodsza. Na pocz. XX w. park powiększony został od północy o obszar do zakrętu drogi, natomiast od wschodu aż do rowu. Na wprost głównej drogi prowadzącej przez wieś koło kościoła zachowany dawny wjazd do parku i brama w formie ceglanych słupów. Podobne ażurowe ceglane ogrodzenie od strony drogi do Kurowa oraz częściowo od drogi do Mikoszek, za oficyną mur kamienny. W końcu XIX w. na terenie parku nie było żadnego stawu. Staw północny znalazł się w granicach parku po jego powiększeniu, zaś staw południowy założono na pocz. XX w. Najstarsze drzewa w parku zachowały się w jego południowo - zachodniej części - występują tu liczne okazy jesionów, kasztanowców, dębów, klonów.W północnej części parku zachowany dawny domek ogrodnika, później garaż i warsztat, murowany z cegły, na planie sześcioboku, nakryty dachem sześciospadowym, o elewacjach tynkowanych z zachowanym detalem w postaci opasek okiennych, pilastrów w narożach. Budynek ten wzniesiony ok. 1910 r. prawdopodobnie według projektu Rogera Sławskiego. Na północ od oficyny przy drodze do Mikoszek zachowane pozostałości lodowni, murowanej z kamienia ciosanego i cegły, o kilku pomieszczeniach, z których część sklepiona krzyżowo, o elewacjach ceglanych tynkowanych z detalem.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011
http://www.gminakoscian.pl/historie-solectw-bonikowo.html