Warszawa - Pałac Przebendowskich

Historia

Pałac Przebendowskich, także pałac Radziwiłłów, pałac Zawiszów – późnobarokowy pałac w Warszawie, znajdujący się przy al. „Solidarności” 62, pomiędzy jezdniami ulicy. Od 1990 siedziba Muzeum Niepodległości.
Pałac został przebudowany w 1728 dla podskarbiego koronnego Jana Jerzego Przebendowskiego. Po śmierci Przebendowskiego w 1729 pałac odziedziczyła jego córka Dorota Henrietta, a następnie Piotr Jerzy Przebendowski. Po nim cały majątek odziedziczył Ignacy Przebendowski, który wynajął pałac dyplomacie i posłowi hiszpańskiemu przy dworze Augusta III Pedro Pablo de Bolea, który urządzał w nim huczne przyjęcia. Ignacy Przebendowski sprzedał pałac w 1766 Annie z Łubieńskich Łętowskiej i Konstancji z Łubieńskich Kossowskiej, a w 1768 całość praw nabył do niego mąż Konstancji podskarbi koronny Roch Kossowski. W I połowie XIX wieku pałac podupadł i zaczął pełnić funkcje kamienicy dochodowej. Mieścił m.in. gabinet figur woskowych, zajazd, kawiarnia i drukarnia „Gazety Teatralnej”. W latach 1863–1912 nieruchomość należała do Jana Zawiszy. W latach 1863—1864 pałac został odrestaurowany pod kierunkiem Wojciecha Bobińskiego. Nowy właściciel zgromadził w nim bogate zbiory archeologiczne. Po śmierci Zawiszy pałac stał się własnością jego żony Elżbiety oraz córki Marii. W 1912 pałac nabył książę Janusz Franciszek Radziwiłł, ordynat na Ołyce i właściciel Nieborowa. Mieściły się w nim mieszkanie ordynata oraz „Zarząd Dóbr i Interesów ks. Janusza Radziwiłła”.
Budynek został zniszczony w 1944 w czasie powstania warszawskiego w ok. 70%. Został odbudowany w latach 1948–1949 pod kierunkiem Bruna Zborowskiego w czasie budowy Trasy W-Z. Pierwotnie przebieg Trasy wyznaczono na południe od pałacu, co wymagało zburzenia oficyny spalonego gmachu Banku Polskiego. Z powodu sprzeciwu użytkującego ją Ministerstwa Finansów zaproponowano zburzenie pałacu, na co z kolei nie zgodzili się konserwatorzy. W wyniku dyskusji znaleziono kompromisowe rozwiązanie polegające na budowie jezdni Trasy W-Z zarówno po północnej, jak i po południowej stronie budynku. Po odbudowie pałac zmienił adres (pierwotnie znajdował się przy ul. Bielańskiej). Był użytkowany przez ośrodek szkoleniowy Centralnej Rady Związków Zawodowych. W latach 1950–1989 w budynku mieściło się Muzeum Lenina. Od 1990 budynek stał się siedzibą nowo utworzonego Muzeum Historii Polskich Ruchów Niepodległościowych i Społecznych, które od 1991 funkcjonuje pod nazwą Muzeum Niepodległości. W latach 2000–2009 w pałacu działało kino Paradiso. W 2019 zakończył się kompleksowy remont budynku, którą objął zarówno elewacje, jak i wnętrza. Wymieniono m.in. pokrycie dachu na miedziane, a przed dawną elewacją ogrodową ustawiono kilka nowych waz i rzeźb alegorycznych. Dawną salę kinową przebudowano na reprezentacyjną salę z wyjściem do ogrodu.