Warszawa - Pałac Biskupów Krakowskich

Historia

Pałac (ul. Miodowa 5)
Historia pałacu sięga początków XVII wieku kiedy to królowa Konstancja ? żona Zygmunta III kupiła ziemię od Jana Zygmunta z przeznaczeniem na budowę siedziby kapituły krakowskiej mającej służyć za mieszkanie biskupom tej diecezji. Jan Zygmunt przejął majątek po Jerzym Fryderyku ? margrabim brandenburskim i księciu pruskim, który planował wybudować tu swoją rezydencję. Wcześniej wznosił się tu drewniany dom krawca warszawskiego Mikołaja Czajki oraz browar i słodownia Tomasza Chawłoszcza ? rajcy warszawskiego. Inwestycja królowej Konstancji nie została ukończona. W 1635 majątek został darowany kapitule przez króla Władysława IV z zastrzeżeniem dokończenia siedziby mieszkalnej dla biskupów. Dzieło dokończył biskup Jan Zadzik w 1642 roku. Po potopie szwedzkim pałac został odbudowany staraniem biskupa Andrzeja Trzebickiego w 1668 roku. Po połowie XVIII wieku znacznie zniszczoną już rezydencję gruntownie przebudowano z inicjatywy biskupa Kajetana Sołtyka a pracę powierzono architektowi Jakubowi Fontanie.

Pałac otrzymał wówczas formy późnobarokowe i nadano mu rzadkie w środowisku warszawskim cechy pałacu przyulicznego ? posadowionego w linii zabudowy ulicy. Korpus główny przy ulicy Miodowej posiadał bardzo wysokie piętro mieszczące sale reprezentacyjne. Taką formę budowli uwiecznił Bernardo Bellotto ? Canaletto po 1775 roku, którego obrazy posłużyły do odbudowy zabytków po zniszczeniach II wojny światowej.

Po trzecim rozbiorze Polski rezydencja biskupia przeszła w posiadanie rządu pruskiego. Pałac w poziomie parteru przerobiono na sklepy aby budowla mogła przynosić jak największe zyski. W czasie Księstwa Warszawskiego w pałacu mieścił się trybunał handlowy, sąd apelacyjny i sądy pokoju. W 1823 roku budynek po wystawieniu na loterię kupili Natan Morgensztern z Sandomierza oraz zakonnicy z Końskowoli. Dalej pałac odkupili dwaj mieszczanie warszawscy Tomasz Czaban i Łukasz Piotrowski. W roku 1828 Łukasz Piotrowski stał się właścicielem całości i po gruntownej przebudowie przekształcił pałac w kamienicę czynszową. Aby uzyskać jak najwięcej powierzchni przedzielono wysokie piano nobile na dwie kondygnacje. W ciągu XIX wieku pałac przebudowywano jeszcze wielokrotnie i w końcu doszło do niemal całkowitego zatarcia jego oryginalnych, późnobarokowych wartości artystycznych. Zabytek spłonął we wrześniu 1939 roku. Po wojnie odbudowano go przywracając elewacje utrwalone na płótnie Canaletta. Nie odtworzono natomiast oryginalnych podziałów wnętrz.