Szczecin - Pałac pod Globusem

Stan obecny

Akademia Sztuki.

Historia

Po włączeniu Szczecina do Prus w 1720 roku uczyniono z Rynku Końskiego centralny plac miasta. To właśnie tutaj 8 sierpnia 1721 roku Fryderyk Wilhelm I, po wkroczeniu do miasta, odebrał defiladę wojsk i dokonał lustracji kompanii mieszczańskiej. Wtedy ujednolicono zabudowę placu, nadając jej formy klasycyzującego baroku. Od końca XVIII wieku plac stał się najbardziej reprezentacyjnym zakątkiem miasta, który grupował w swoim obrębie najbliższym sąsiedztwie budynki rządowe oraz pałacyki bogatych mieszczan. Najbardziej charakterystyczną budowlą placu jest pałac Pod Globusem (pałac Grumbkowa). Ta okazała rezydencja była pierwszą, która powstała przy obecnym placu Orła Białego. Zbudowano ją w latach 1723-1726 według projektu P. Montargues, dla naczelnego prezesa i kanclerza Prowincji Pomorskiej, Filipa Ottona von Grumbkow.
Tu spędziła swą młodość urodzona w Szczecinie księżniczka Zofia Augusta Anhalt Zerbst, która mając 16 lat wyjechała do Rosji, tam przyjęła prawosławie i imię Jekateriny i wyszła za mąż za następcę tronu Piotra Urlicha księcia holsztyńskiego. Gdy w 1762 roku Piotr III objął rządy, dokonała przewrotu pałacowego i ogłosiła się carycą, Katarzyną II. Będąc carycą pamiętała o Szczecinie i utrzymywała kontakty z miastem.
W 1759 roku urodziła się tutaj księżniczka Zofia Dorota von Wunterberg, późniejsza Maria Fiodorowna, druga żona cara Piotra I (ten rosyjski imperator do końca swoich dni domniemywał, że jest nieślubnym synem ostatniego króla Rzeczypospolitej Stanisława Augusta i Katarzyny II). Do historiografii rosyjskiej Maria Fiodorowna przeszła pod przydomkiem \\\\\\\"matki carów\\\\\\\" (urodziła dziesięcioro dzieci - troje zasiadło na tronie).
Pałac został zburzony podczas wojen napoleońskich. Odbudowano go w latach 1890-1891. Zaprojektował go berliński architekt Franz Wichards z przeznaczeniem na dom biurowy. Zasadniczych zmian w jego wyglądzie dokonano pod koniec XIX w., kiedy to jego właścicielem zostało Towarzystwo Ubezpieczeniowe \\\\\\\"National\\\\\\\" z tradycjami sięgającymi 1845 roku. W takiej formie pałac przetrwał do dziś, a swój pierwotny wygląd zachowały, m.in.: korytarze, klatki schodowe i niektóre pomieszczenia. Globus, który wieńczy szczyt i od którego pochodzi obecna nazwa gmachu był symbolem światowego zasięgu interesów firmy \\\\\\\"National\\\\\\\". W czasie ostatniej wojny pałac nie został zniszczony. Po 1945 roku mieścił się tu ośrodek szkolenia partyjnego, a od 1961 roku budynek jest siedzibą Liceum Medycznego.
Na pobliskim skwerze, ukryty wśród drzew, stoi barokowy pomnik bogini Flory. Jego twórcą był Georg Glume. W dawnych czasach pomnik wieńczył szczyt pałacu.

Źródło: http://stmkm.szczecin.pl/globus.html

Opis

Obecnie jest to neobarokowy budynek, o fasadzie pokrytej w dolnej części kamienną rustyką, a w górnej jasną klinkierową licówką. Frontowy ryzalit podzielony jest pilastrami, dźwigającymi trójkątny tympanon zdobiony płaskorzeźbą. Zwieńczeniem budowli jest globus, od którego pochodzi nazwa pałacu.