Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Gdańsk Oliwa - Dwór Saltzmanna (ul. Opacka 12)
2017, zdjęcie Jacek Tracz

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Jacek Tracz

Gdańsk Oliwa - Dwór Saltzmanna (ul. Opacka 12)

Dzielnica:Oliwa
Województwo:pomorskie
Powiat i gmina:Gdańsk
Rodzaj obiektu:Dwór

Stan obecny

Po II wojnie dworek został przejęty przez Skarb Państwa i użytkowany przez Miejskie Przedsiębiorstwo Robót Ogrodowych. Pod koniec XX wieku posiadłość została wynajęta przez firmę budowlaną Doraco, która podjęła się gruntownej renowacji dworu. W 2002 roku budynek stał się własnością korporacji.

Historia

Dwór, pieczołowicie odrestaurowany w 2002 roku przez obecnego właściciela. W budynku jeszcze kilka lat temu mieścił się również konsulat węgierski. Dodajmy, że najcenniejsze z oryginalnych elementów dawnego wystroju dworku to zabytkowa stolarka klatki schodowej z dekorowaną balustradą, dwa klasycystyczne kominki - w sieni i w saloniku - oraz posadzka na ganku.

Początki dworku sięgają roku 1760. Wtedy jego budowę zlecił Jacek Rybiński, ówczesny opat cysterskiego klasztoru. Stanął więc dworek w północnej części oliwskiego parku, a hojny opat przeznaczył go na siedzibę słynnego już wówczas ogrodnika i projektanta części oliwskiego ogrodu - Kazimierza Dębińskiego.
Po śmierci Jacka Rybińskiego, nowym opatem w Oliwie został biskup Karl książę von Hohenzollern-Hechingen, kuzyn pruskiego króla. Nepotyczne posunięcie pruskiego władcy sprawiło, że drzwi oliwskiego klasztoru zamknęły się przed biskupem Ignacym Krasickim, który bardzo często lubił bywać w Oliwie i również miał chrapkę na to lukratywne stanowisko.
Nowy opat nie bardzo dbał o duchowe życie klasztoru, estetą był jednak niezrównanym. W 1794 roku sprowadził więc do Oliwy kolejnego wybitnego ogrodnika - Johanna Georga Nicolasa Saltzmanna. Ten "zainstalował" się we wspomnianym już przez nas na początku historii dworku i z zapałem zabrał się do pracy przy oliwskim parku.
Saltzmann swoimi dokonaniami zachwycił nie tylko oliwskich braci z klasztoru. Gdańsk zawdzięcza mu także odtworzenie pięknego założenia parkowego - Błędnika, po którym dziś nie pozostał już żaden ślad, a, jak słusznie się już pewnie wszyscy domyślili, znajdował się ów park w okolicy dzisiejszego wiaduktu Błędnik i Bramy Oliwskiej . Pięknie zagospodarował też Wzgórze Karola (Kahlsberg), czyli dzisiejszy Pachołek, który wchodził wówczas w skład klasztornych włości.

Ogrodnik Saltzmann zmarł najprawdopodobniej w 1831 roku podczas epidemii, która nawiedziła Gdańsk. Potomni nie zapomnieli o nim i zasługi docenili, nazywając jego imieniem ulicę, obecną Opacką.

Opis

Parterowy budynek został wzniesiony na planie prostokąta i nakryty dwuspadowym dachem. Na dziedzińcu, przed głównym wejściem zachowały się słupki przedprożowe z początku XVIII w. W otoczeniu budynku dworu znajdują się dawne zabudowania gospodarcze oraz większa willa mieszcząca obecnie przedszkole.

Park

Park Oliwski.

tekst: Mariusz Dolhan 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.