Cieszów - Zamek Cisy

Historia

Pozostałości po zamku posadowione na skalnym wzgórzu nad rzeczką Czyżynką. Zamek nie był obiektem szerszych badań. Przed 1929 rokiem prowadzono prace budowlano zabezpieczające, w wyniku których zrekonstruowano bramę. Prace te dokończono latach 1961- 69. Zamek został opuszczony w roku 1800 i ostatecznie porzucony w roku 1833. Obecnie widoczne są dwa podzamcza: wschodni i zachodni, masyw zamku wysokiego oraz wykutą w skale głęboką fosą od wschodu. Obiekt zaliczany do szlaku zamków piastowskich.
Pierwszy dokument potwierdzający istnienie założenia obronnego pochodzi z 1243 roku. Założenie było wtedy najprawdopodobniej ziemno drewniane. Budowa murowanego zamku przypadła na przełom XIII i XIV wieku i łączona jest z inicjatywą księcia świdnicko jaworskiego Bolka I. Z roku 1327 pochodzi dokument wystawiony przez Bolka II, mówiący o rozbudowie zamku. Po śmierci wdowy po Bolku II Agnieszki zamek przeszedł w posiadanie Czech i należał do kilku rodów: Zeispercków, Grunavów, Czettritzów.
Założenie zniszczone w trakcie wojen husyckich, potem zostało odbudowane i ponownie zniszczone w roku 1466. Na drugą połowę XV wieku przypada rozbudowa założenia. Dodano wtedy zachodnie podzamcze. W latach późniejszych powstało podzamcze wschodnie. W XVI wieku dodano obok bramy półkolistą basteję broniącą mostu. Nie znane jest datowanie zachowanych wałów. Możliwe, że pochodzą one jeszcze z czasów XIII wiecznych. Na wiek XVII przypada panowanie na zamku Mikołaja von Czeschhausa. W roku 1643 zamek został zniszczony przez Szwedów w wyniku działań wojennych. W końcu XVII wieku zamek wrócił w posiadanie rodziny Czetryców.
Na przełomie XVIII i XIX wieku władze nakazały zniszczenie zamku. W roku 1830 zamek należał do landrafa grafa von Zietena. Założenie składa się z dwóch podzamczy oraz zamku właściwego wzniesionego na planie czworoboku. Zamek wzniesiony został z miejscowego piaskowca. Mury obronne zostały wzmocnione przez dodatkowe szkarpy. Na osi kurtyny północno zachodniej umieszczono wieżę w formie ryzalitu a w niej główną bramę do założenia. Przy tej samej kurtynie umieszczono dwukondygnacyjny dom mieszkalny. W izbie przyziemia znajdował się piec typu hipokaustum. W południowo wschodnim narożu murów obwodowych umieszczono wieżę bergfried na planie cylindrycznym.
Zamek otoczony został dodatkowo murem zewnętrznym tworzący przed bramą rodzaj dodatkowego dziedzińca. W północnym naroży tego dziedzińca znajduje się dodatkowa brama prowadząca na otoczone jeszcze jednym murem podzamcze. Przy murze obwodowym zachowała się pozostałość cysterny na wodę. Na krańcu podwórca ulokowano okrągłą wieżę lub basteję. Brama przy południowo wschodnim narożniku muru zewnętrznego, umieszczono u stóp wieży głównej prowadziła na większe przedzamcze. Wschodnia brama poprzedzona była szyją i mostem na fosie. Przed dziedziniec biegła droga do tej bramy. Przedzamcze to otoczone zostało murem z kamienia łamanego.