Reszel

Stan obecny

Hotel.

Historia

Przed podbojem krzyżackim w miejscu późniejszego zamku wznosiło się grodzisko pruskiego plemienia Bartów. Posadowione było na szczycie zachodniej skarpy nad wąwozem rzeki Sajny. Grodzisko wykorzystane było przez Krzyżaków jako prowizoryczna strażnica.
W roku 1254 miejscowe dobra przeszły w posiadanie biskupów warmińskich. W 1337 osada otrzymała prawa miejskie. Zamek budowany był w kilku etapach a ostateczną, gotycką postać uzyskał w XIV wieku. Zamek posadowiony był na planie prostokąta o wymiarach 43/45 m. Inicjatorem budowy warowni był biskup Jan I z Miśni (1350-1355).Na lata 1350-60 datuje się budowę dwukondygnacyjnego domu wschodniego (może bez kondygnacji poddasza) i fragmentów murów obwodowych bezpośrednio przylegających do budynku.
Dom wzniesiony został przy pomocy cegły oraz kamienia polnego wykorzystanego w partii cokołu oraz piwnic. W tym czasie zamek wciąż wykorzystywał pozostałości po grodzisku pruskim w postaci ziemnych obwarowań, zachodniego odcinka wału. Na lata 1360-70 przypada kolejny okres rozbudowy zamku, w trakcie którego doszło do wzniesienia pełnego obwodu warownego wraz z niską narożną wieżą pozbawioną w tym czasie jeszcze cylindrycznej nadbudowy. Do 1400 trwała dalsza rozbudowa warowni.
Zbudowano jeszcze dwa kolejne- południowe i zachodnie skrzydła, murowane krużganki, nadbudowano wieżę oraz postawiono przedbramię. W XV wieku przebudowano wjazd na zamek i postawiono wieżę bramną wysuniętą poza lico muru obwodowego. Obronność zamku została zmodernizowana poprzez podwyższenie kurtyn oraz wyposażenie ich w kryte ganki. Kurtyna zachodnia zyskała wydatne machikuły na kamiennych wspornikach. W tym samym czasie zmodernizowano system obwarowań zewnętrznych. W jego skład wchodziła wieża bramna w narożu południowo-zachodnim, od północy i zachodu założenie otoczone było podwójnym murem.
Zamek wyposażony był w dwa danskery od południa i północy. Fortyfikacje zamkowe sprzężone były z murami miejskimi zbudowanymi w 1370 roku. Na lata 1505-1533 datuje się modernizację zewnętrznego obwodu obronnego w wyniku której powstały półokrągłe basteje. Na okres panowania biskupa Andrzeja Batorego (1589-1599) datuje się podwyższenie wieży głównej do wysokości 29 m. W XV wieku skrzydło wschodnie pełniło funkcję mieszkalne oraz mieściło kaplicę przesklepioną gwiaździście.
Komnaty mieszkalne znajdowały się na pierwszym piętrze i służyły burgrabiemu oraz gościom. W skrzydle południowym znalazły się pokoje biskupa, mały i duży refektarz oraz izba komornika. W dwóch najwyższych kondygnacjach skrzydeł umieszczono magazyny oraz pomieszczenia o funkcji obronnej. W przyziemiach skrzydeł znalazły się pomieszczenia gospodarcze. W budynku wschodnim mieściła się zbrojownia, kuchnia burgrabiego, izby przeznaczone dla urzędników ?rybackiego? i ?łowczego?. Pod przyziemiem znajdowały się przesklepione piwnice. W domu południowym mieściła się kuchnia, browar i łaźnia. Skrzydło zachodnie i północne posiadały dwie kondygnacje o funkcjach mieszkalnych i administracyjnych. Pod koniec XVIII wieku założenie zamkowe zmieniło funkcję na więzienia i w tym celu poprzedzielano część pomieszczeń na cele. W latach 1806 i 1807 zamek był trawiony przez pożary przez co znacznie ucierpiał. Na lata 1822-23 datuje się odbudowę zamku, która doprowadzając do zaprzestania postępującej destrukcji budowli jednocześnie odebrała jej wiele cennych elementów z epoki średniowiecza.
Skrzydło południowe celem dostosowania go do pełnienia funkcji zboru luterańskiego zostało obniżone o dwie kondygnacje. Pierwotne podziały stropów oraz działowe pomieszczeń zostały usunięte przez co przyziemie jak i piętro stały się jedną przestrzenią. Otwory okienne elewacji zostały albo przekształcone albo zamurowane. Od zachodu zbudowano nowy szczyt z wieżyczką na osi.
Przebudowa dotknęła również skrzydło wschodnie, któremu odebrano kondygnacje magazynowo-spichrzowe oraz przebudowano pomieszczenia na cele mieszkalne. Dziedziniec został zubożony o krużganki. W czasie między obiema wojnami światowymi w murach zamku mieściło się muzeum regionalne. Po wojnie w trakcie długoletniej odbudowy zamku przeprowadzono badania archeologiczne pod kierunkiem J. Sikorskiej-Uflikowej. Budynki zamku zaadoptowane zostały na potrzeby Towarzystwa ?Pojezierze?. Odsłonięte zostały fragmenty murów obwodu zewnętrznego oraz wieży bramnej. Obecnie zamek pełni funkcję placówki kulturalnej a w pomieszczeniach odbywają się wystawy. Zabytek wymaga wciąż prac konserwatorskich zwłaszcza w perspektywie osuwającej się skarpy.