Skatalogowanych zabytków: 11372
Zarejestruj się

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Jakub GruszczynskiMarek Kujawa

Radomice

Buchenheim (1843-45)

Województwo:wielkopolskie
Powiat:wrzesiński
Gmina:Września
Rodzaj obiektu:Dwór

Rejestr zabytków

Zespół:dworski, nr rej.: 2643/A z 19.05.1998

Stan obecny

Dwór nie istnieje.
Stan własności terenu - nieznany. Prawdopodobnie prywatny albo JST.

Historia

Dwór z 2. poł. XIX w.
Radomice to wieś leżąca 3 km na południe od Czerniejewa. Nie istniała w okresie staropolskim, gdyż nie ma po niej śladu we wcześniejszych zapiskach metrykalnych Czerniejewa, ani też aktach grodzkich czy ziemskich. Folwark powstał zapewne dopiero w 2. poł. XIX w. Nie ma go na mapie Gilly'ego z 1802 r., która jest stosunkowo dokładna, ma ładnie odwzorowane proporcje w odległościach pomiędzy miejscowościami istniejącymi obecnie, a rzeczka Wrześnica płynie podobnie jak współcześnie. Co ciekawe, na mapie tej zaznaczone jest nawet leżące kilkaset metrów od Radomic Strzyżewo, obecnie zaledwie przysiółek wsi, czyli kilka domów. Niegdyś Strzyżewo dzieliło się na "Paszkowe" i Smykowe. Było też zapewne dużo większe, a wzmiankowane jest już na pocz. XVI w. Co ciekawe, we wsi tej dwór mógł znajdować się już w XVII w. gdyż znaleźliśmy informację, że rezydowali w niej wówczas Bojanowscy h. Junosza.
Ale wracając do Radomic, nazwa ta po raz pierwszy pojawia się w zapiskach metrykalnych parafii Czerniejewo w 1870 r., z okazji chrztu dziecka - Kazimierza - syna Włodzimierza Janczakowskiego i Emilii Musielskiej - dzierżawców tej wsi. Zapewne to właśnie dla Janczakowskich wybudowano na terenie folwarku opisywany dwór. Cztery lata później urodziła się ich córka Maria. Dzierżawca Janczakowski pojawił się w zapiskach także z okazji licytacji dóbr Myszki i Ujazd, należących do Józefy Brzeskiej, która miała miejsce w 1878 r.
Radomice znalazły się w "Słowniku Geograficznym..." Chlebowskiego i s-ki, gdzie odnotowano, że należą do Zygmunta Skórzewskiego i mają 7 domów, 157 m-ców katolików i 1476,01 ha obszaru. Był to mniej więcej rok 1888. Posiadłość z czasem zyskała na randze, gdyż jej nazwę podawano razem z nazwą Czerniejewa, gdy ordynację Skórzewskich nazywano ordynacją Radomicko - Czerniejewską. Tak właśnie napisała Gazeta Poznańska w 1913 r., gdy zmarł ordynat Włodzimierz hr. Skórzewski. W tymże roku wieś stanowiła tzw. dobra rycerskie - Rittergut i miała 649 ha obszaru, na co składało się m. innymi 512 ha ziemi ornej i 62 ha łąk i pastwisk. Czysty dochód gruntowy wynosił 6649 marek. Inwentarz dworski liczył 40 koni, 201 szt. bydła dorosłego, 79 cielaków, 657 owiec i 188 sztuk trzody chlewnej. Zarządcą folwarku (dzierżawcą?) był wówczas Stanisław Zawodziński.
W 1926 r. Radomice leżały w pow. witkowskim. Razem z folwarkiem Noskowo miały 636 ha, w tym 611 ha ziemi uprawnej, 20 ha łąk i pastwisk, 4 ha nieużytków i 1 ha wody. Czysty dochód gruntowy wynosił 2184 talary. Właścicielem aż do wybuchu 2. wojny światowej był Zygmunt Skórzewski, również posiadacz Ordynacji Łabiszyn. Dzierżawcą dóbr był niejaki Cichocki. W 1930 r. wieś liczyła 220 m-ców. W latach 1943-45 nosiła nazwę Buchenheim. Po 2. wojnie światowej dawny folwark został zabrany przez Skarb Państwa Polskiego i rozparcelowany. We dworze prawdopodobnie mieściły się mieszkania. Później popadł on w całkowitą ruinę i został rozebrany / zawalił się (?). Zabudowania folwarku z czasem rozebrano i obecnie teren ten stanowi pola uprawne.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Teki Dworzaczka (Regesty, Monografie) Biblioteki Kórnickiej P.A.N.;
Księga Adresowa Gosp. Rolnych Woj. Poznańskiego, 1926;
Guter=Adreßbuch für die Prowinz Posen, wyd. 2, Lipsk 1913;
Księga Adresowa Polski, 1930;
Geoportal;
Mapster:
11821590 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wsch. (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
- plik mapy: 3570_Schwarzenau_IX.1944_uniberk_C056971476.jpg
1763404 @ Gilly: Special Karte von Südpreussen 1:150 000
- plik mapy: Gilly_Spezialkarte_von_Suedpreussen_150k_BCUL_05_B2.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!
w.

Opis

Dwór wznosił się w środkowej części parku i fasadą skierowany był na południe. Aleja dojazdowa biegła pomiędzy parkiem a podwórzem gospodarczym i na wysokości dworu skręcała na zachód pod główne wejście, gdzie znajdował się okrągły podjazd z klombem pośrodku. Z budynku na chwilę obecną zachowały się fundamenty oraz fragment wejścia ze schodami.
Układ przestrzenny zespołu dworskiego jest całkowicie zniekształcony. Po kolorach pola i nieużytków na mapie sat. można łatwo rozpoznać, gdzie znajdowało się nieistniejące podwórze gospodarcze - są to dz. ewid. nr ...138 oraz dz. nr ...137/4.

Park

Park z 2. poł. XIX w. o pow. 3,28 ha na dz. ewid. nr ...137/6, z której wydzielono mniejsze dz. o numerach ...137/5 z domem mieszkalnym oraz ...137/1.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.