Borkowo

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z pocz. XX w.
Wieś, która obecnie jest przysiółkiem Szamarzewa, znana była już w XV w., gdy jej właścicielami była rodzina Gorazdowskich, właścicieli Gorazdowa i wielu okolicznych dóbr. W XVI w. wśród właścicieli pojawiały się także nazwiska Mikołaja Tomickiego i Mikołaja Szołdrskiego. W 1523 r. swoje części dziedziczne Tomicki sprzedał Wojciechowi Irzykowskiemu. W poł. XVI w. dziedzicem był Baltazar Gorazdowski, ożeniony z Anną Chwałkowską. Już wtedy w Borkowie przy stawie zwanym /Baranowski/, był młyn wodny zwany /Kaczy/. W 1553 r. część tych dóbr dostał w spadku Krzysztof Iwieński, a 30 lat później Jan Gorazdowski dał wszystko wieczyście Janowi i Jerzemu Chwałkowskim. W zapiskach z tego okresu pojawiają się też wzmianki o Bieganowskich, którzy pod koniec XVII w. byli już jedynymi właścicielami wsi, natomiast ród Gorazdowskich wygasł ostatecznie około połowy tegoż stulecia. Na początku XVIII w. dziedzicem był Bartłomiej Bieganowski, a następnie jego syn Stefan. Następnie w zapiskach pojawia się Józef z Komorza Kurcewski, burgrabia sądu ziemskiego wschowskiego, syn Franciszka i Katarzyny Mikołajewskiej. Ożenił się z Marianną Mirucką, córką księdza Józefa Miruckiego - kanonika poznańskiego i Antoniny Kościelskiej, kasztelanki bydgoskiej. Na pocz. XIX w. wieś przeszła w ręce Broniszów. W 1806 r. Sergiusz Bronisz ożenił się z Wiktorią Ewą Chrzanowską. W 1825 r. zmarła córka Aniela Justyna, pochowana w ich drugim majątku - Bieganowie. W skład dóbr Broniszów wchodził także folwark Bieczewo. Sergiusz zmarł w wieku 65 lat, w 1842 r. W XIX w. Borkowo było wsią szlachecką w powiecie wrzesińskim. Około 1880 r. folwark liczył 1208 mórg. Było tu 8 domów ze 102 mieszkańcami wyznania katolickiego (47 analfabetów). Właścicielem w owym czasie był Ildefons Chełkowski, ożeniony z Józefą Łukaszewicz. Mieli syna Jana Nepomucena, który w 1898 r. w Wyganowie zaślubił 3 lata młodszą Ludwikę Przyłuską ze Starkowca, córkę Antoniego i Joanny z Sawickich. Zmarł w wieku 45 lat w 1912 r. Następnie majątek przeszedł w ręce Radnieckich, dla których po 1920 r. wybudowano nowy budynek dworski. W 1926 r. majątek pod zarządem Leonarda Radnieckiego liczył 310 ha, w tym 273 ha ziem uprawnych, 5 ha łak i pastwisk, 30 ha lasów i 2 ha nieużytków. Dawał 413 talarów czystego dochodu gruntowego. Radnieccy gospodarowali tu zapewne do września 1939 r. Po wojnie na terenach dawnego folwarku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, zlikwidowane ustawowo w latach 90. XX w.

Źródła:
Wikipedia
Teki Dworzaczka (Regesty)
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902
Księga Adresowa Gospodarstw Rolnych Woj. Poznańskiego 1926

Opis

Dwór wzniesiony na planie prostokąta, nakryty dachem naczółkowym. Wejście usytuowane w północnej elewacji, nad nim wystawka dachowa zwieńczona trójkątnie.

Park

Park z poł. XIX w. o pow. 3,45 ha. Dwór zlokalizowany jest w jego północnej części. Na północ od dworu znajdują się zabudowania gospodarcze. Park jest dziki i zaniedbany. Układ przestrzenny założenia dworskiego w znacznej mierze zachowany.