Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się

Zdjęcie archiwalne

Miniatura Gogolewo

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Jarosław SobkowiakJacek Koszalik

Gogolewo

Województwo:wielkopolskie
Powiat:śremski
Gmina:Książ Wielkopolski
Rodzaj obiektu:Dwór

Rejestr zabytków

Obiekt:dwór, nr rej.: 1019/A z 11.03.1970

Stan obecny

www.dwornadwarta.pl

www.dworgogolewo.pl

www.gogolewo.pl

Historia

Historia wsi Gogolewo - wieś położona 4 km na północ od Książa Wielkopolskiego. Nazwę swą wywodzi od kaczki gogoła. Świadczy to o tym, że w otoczeniu wsi było dużo starych lasów liściastych, gdyż kaczka gogoła gnieździ się w dziuplach drzew, miejscach bardzo spokojnych, a takie warunki w dawnych wiekach niewątpliwie panowały w otoczeniu Gogolewa. Lasy, obecnie głównie iglaste, oraz swoisty spokój zachowały się w otoczeniu Gogolewa po dzień dzisiejszy. Pierwsza historyczna wzmianka o Gogolewie pochodzi z 1149 roku, kiedy to Sędziwoj podarował Gogolewo klasztorowi świętego Wincentego we Wrocławiu. Jest to również jedna z pierwszych udokumentowanych wzmianek o miejscowości w powiecie śremskim. W późniejszych wiekach Gogolewo było dziedzictwem starodawnego rodu Doliwów z Rozdrażewa. Przedstawiciel tego rodu, który podpisywał się Paszek z Gogolewa, był podkomorzym kaliskim, późniejszym sędzią poznańskim, właścicielem Gogolewa, Lutogniewa, Rozdrażewa i Kępy w latach 1392 - 1425. Wspomniany Paszek zbudował pierwszy kościół w Gogolewie pod wezwaniem świętych Jana Ewangelisty i Stanisława. Świątynia ta konsekrowana została 23 października 1390 roku. Następnie właścicielami Gogolewa przez około 200 lat, aż do roku 1640, byli Rozdrażewscy - Jarosław, Jan, Wacław oraz ich potomkowie. Następnymi właścicielami byli Mielińscy, Cieleccy, Grzymułtowscy, Grabowscy, od których w połowie XVIII wieku majątek zakupił Ludwik Skrzetuski, syn Mateusza i Doroty Korzbok Zawadzkiej. W tym czasie w 1777 roku spalił się wskutek uderzenia piorunem kościół w Gogolewie. W 1779 roku zbudowany został nowy kościół drewniany - barokowy, który przetrwał do naszych czasów. Kościół powstał na niewielkim wzniesieniu przy zakolu rzeki Warty, w miejscu, gdzie jak głosi legenda, zatrzymał się krzyż płynący pod prąd rzeki Warty. Zdarzenie to zostało odebrane jako znak od Boga i zmobilizowało miejscowych do zbudowania świątyni. Na pamiątkę tego wydarzenia zmieniono wezwanie kościoła na Podwyższenie Krzyża Świętego. W trudnych dla Polski latach XIX wieku, w czasie zaborów, duże znaczenie dla świątyni miał fakt, iż to polscy księża odprawiali nabożeństwa i udzielali sakramentów świętych. Wierni, którzy czuli się Polakami, przybywali z miejsc często bardzo oddalonych. Świątynia ta stała się swoistą, miejscową kolebką polskości. W innych parafiach było to niemożliwe ze względu na to, że władze pruskie funkcje proboszczów powierzały księżom niemieckim. Jednym z twórców Hakaty, czyli organizacji zwalczającej polskość na naszych terenach był właściciel pobliskiej Klęki - Hermann von Kennemann. Po dziś dzień, odnowiona świątynia cieszy się dużym zainteresowaniem licznie przybywających pielgrzymów. Wartym uwagi zdarzeniem w historii wsi jest to, iż w bliskiej okolicy Gogolewa w czasie insurekcji kościuszkowskiej, w grudniu 1794 roku, rozegrała się jedna z ostatnich potyczek partyzanckich w Wielkopolsce. Miejscem równie ciekawym we wsi jest zabytkowy dwór z końca XVIII w., przykład polskiej architektury klasycystycznej, usytuowany na planie czworokąta. Parterowy budynek usadowiony jest na pięknych kolebkowo sklepionych piwnicach (dwór podpiwniczony jest w ?), przykryty wysokim naczółkowym dachem z użytkową częścią poddasza, z czterokolumnowym portykiem zwieńczonym trójkątnym tympanonem. Pierwotnie podjazd i wejście do dworu znajdowało się od południa i prowadziło przez dziedziniec folwarku. Dwór został przebudowany w połowie XIX w., by zgodnie z ówczesną polską tradycją, rozdzielić zabudowania folwarczne od siedziby ziemiańskiej. Zespół rezydencjonalny obejmuje niewielki wiejski park, z kilkoma kilkusetletnimi drzewami (jesionem wyniosłym, dębem czerwonym i szypułkowym oraz usytuowaną w bezpośrednim sąsiedztwie dworu piękną rozłożystą lipą drobnolistną. W 2014 roku dworek zakupili Anna i Jarosław Sobkowiak. Obecnie budynek poddawany jest gruntownej renowacji w celu przywrócenia mu dawnego wyglądu wewnątrz i na zewnątrz oraz udostępnienia obiektu osobom szukającym wytchnienia od codziennego zgiełku i wypoczynku.

Opis

Dwór z końca XVIII w., z dachem naczółkowym i nowszym XIX w. gankiem, przykład polskiej architektury klasycystycznej, usytułowany na planie czworokąta, parterowy budynek usadowiony na pięknych kolebkowo sklepionych piwnicach (dwór podpiwniczony jest w ?); przykryty wysokim naczółkowym dachem z użytkową częścią poddasza, z czterokolumnowym portykiem zwieńczony trójkątnym tympanonem. Pierwotnie podjazd i wejście do dworu znajdowało się od południa i prowadziło przez dziedziniec folwarku. Dwór został przebudowany w połowie XIX w., by zgodnie z ówczesną polską tradycją, rozdzielić zabudowania folwarczne od siedziby ziemiańskiej.

Park

Zespół rezydencjonalny obejmuje niewielki wiejski park, z kilkoma kilkusetletnimi drzewami (jesionem wyniosłym, dębem czerwonym i szypułkowym oraz jesionami wyniosłymi) oraz usytuowaną w bezpośrednim sąsiedztwie dworu piękną rozłożystą lipą drobnolistną.

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.