Izbice

Stan obecny

Dom nr 77.

Historia

Dwór z 4. ćw. XIX w.
Izbice to wieś leżąca 5 km na północ od Rawicza. Początkowo była to tylko część (dziedzina) wsi Konarzewo, wymieniana na pocz. XVII w., na której Zakrzewscy z Łaszczyna założyli niewielki folwark. Pierwszy raz przedmiotem transakcji Izbice stały się w 1621 r., kiedy to Jakub Zakrzewski sprzedał je wyderkafem rodzinie Gostkowskich, za kwotę 1500 złp. W 2. poł. XVII w. właścicielem folwarku był Pantaleon Zakrzewski, a następnie jego syn Stefan, który w 1700 r. sprzedał połowę Łaszczyna, Izbice i Żbice Stanisławowi Wierusz-Walknowskiemu. Po Stanisławie odziedziczyli synowie, a w 1707 r. Antoni Walknowski dał dobra, m. innymi Izbicę - bratu Janowi Józefowi W-W. Po podziale majątku w 1710 r. wieś wróciła w ręce Antoniego, który w 1719 r. sprzedał ją Krzysztofowi Mielęckiemu h. Ciołek, kasztelanowi przemęckiemu. Później (od 1730 r.) wieś aż do XIX w. znajdowała się w rękach Mielżyńskich h. Nowina. W 1826 r. Filipina Mielżyńska, córka Stanisława, wyszła za Ignacego Sczanieckiego h. Ossoria (1801-1864). Mieli oni łącznie ośmioro dzieci: Józefa, Ignacego, Stanisława (1831-1884), Ludwika (1833-1915), Konstantego (1836-1900), Michała Leona (1838-1920), Elżbietę i Marię. W 1872 r. pod zarządem Sczanieckich dobra w Izbicach miały 556 mórg obszaru, w tym 3 morgi łąk, resztę zaś stanowiła ziemia uprawna. Do podatku gruntowego podawano 537 talarów tzw. "czystego dochodu". W 1885 r. wieś zwana z niem. Jesnitze leżała w pow. krobskim, miała 32 domy z 226 m-cami, w tym 194 katolików, 32 ewangelików; 51 analfabetów. Dominium J. wchodziło w skład dóbr Łaszczyna i miało 556 mórg obszaru, 4 domy i 55 m-ców. Właścicielem był wówczas Michał Sczaniecki h. Ossoria. W 1913 r. wieś stanowiła zespół dworski i wraz ze Stanisławowem nadal należała do majętności w Łaszczynie. Miała 143 ha, w tym 134 ha ziemi uprawnej i 1517 marek czystego dochodu gruntowego. (Stanisławowo 827 ha i 3935 mk). Właścicielem dóbr był Władysław Sczaniecki, a dzierżawcą M. Stelmachowski. Stanisławowem zarządzał leśniczy August Śmikała. Po wyzwoleniu Polski w 1920 r. majątek prawdopodobnie został rozparcelowany. W 1930 r. wieś liczyła 305 mieszkańców. Była tu także karczma należąca do Antoniego Andrzejewskiego. W latach 1943-45 Izbice nosiły oficjalną nazwę Stuben. Po wojnie dawne dobra zabrał i rozparcelował Skarb Państwa Polskiego, a w dworku utworzono mieszkania.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Teki Dworzaczka (Monografie, Regesty) Biblioteki Kórnickiej P.A.N.;
Słownik Historyczny Ziem Polskich w Średniowieczu, Inst. Historycznego P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl);
Księga Adresowa Gosp. Rolnych Woj. Poznańskiego, 1926;
Guter=Adreßbuch für die Prowinz Posen, wyd. 2, Lipsk 1913;
Wykaz alfabetyczny wszystkich posiadłości ziemskich w W. Księstwie Poznańskiem, Berlin, 1872;
Księga Adresowa Polski ..., dla przemysłu, etc... 1928;
Geoportal;
Mapster:
6820 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wsch. (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
- plik mapy: 4366_Triebusch_1944.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór wzniesiony na planie prostokąta, fasadą skierowany na wschód (z lekkim odchyleniem płd.), parterowy i nakryty dwuspadowym dachem, z piętrowymi ryzalitami zwieńczonymi trójkątnie w obu elewacjach.

Park

Park z 2. poł. XIX w. o pow. 1,27 ha.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011