Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Daniel BrzezińskiMarek Kujawa

Roszkówko

Roszkowko

Województwo:wielkopolskie
Powiat:rawicki
Gmina:Miejska Górka
Rodzaj obiektu:Pałac

Rejestr zabytków

Zespół:pałacowy, nr rej.: 657/Wlkp/A z 10.08.1993

Stan obecny

Budynek po remoncie.
Na chwilę obecną (kwiecień 2022 r.) stan własności nieznany.

Historia

Pałac z 3. ćw. XIX w.
Roszkówko to wieś leżąca 3,5 km na płn. zachód od Miejskiej Górki. Wieś powstała prawdopodobnie dopiero w 2. poł. XVIII w., pierwotnie jako folwark w kluczu Miejska Górka w pow. kościańskim, należącym do księcia Augusta Kazimierza Sułkowskiego h. Sulima (1739-1786), ożenionego z Ludwiką Wandalin-Mniszech h. Kończyc. Książę był I ordynatem rydzyńskim, wojewodą gnieźnieńskim, kaliskim, poznańskim, ponadto generał-lejtnantem wojsk koronnych, etc. Mieli z Ludwiką siedmioro dzieci.
Roszkówko podobnie jak inne wsie było przedmiotem dzierżawy, a w 1776 r. dzierżawcą R., Roszkowa, Starej i Małej Górki, Sobiałkowa, Niemarzyna, Rzyczkowa i Rozstępniewa został Stanisław Krzycki h. Rawicz. Po III rozbiorze Polski wieś znalazła się pod zaborem pruskim, niemniej nadal wchodziła w skład dóbr książąt Sułkowskich. Księga adresowa z 1872 r. jako właściciela podaje, cyt. "Fürst Sulkowski auf Schloss Reisen, Kreis Fraustadt." Zarządzcą dóbr był Amtmann Bieneck. Na 2457 morgowe dobra składało się m. innymi 2242 m. ziemi uprawnej i 118 mórg łąk. Czysty dochód gruntowy szacowano na 2894 talary.
W 1888 r. R. leżało w pow. krobskim i miało 5 domów ze 142 m-cami, w tym 19 protestantów i 123 katolików. Dobra należące do księcia ordynata Sułkowskiego liczyły 627 ha, w tym 545 ha ziemi uprawnej (dochód 14,4 marki z 1 ha), 30 ha łąk (25,4 mk) i 25 ha lasu (z doch. 4 mk z 1 ha). Pałac wybudowano zapewne dla ówczesnych zarządców / administratorów majątku, gdyż Sułkowscy główną siedzibę rodu mieli przecież w Rydzynie.
W 1913 r. "dobra rycerskie" Roszkowko nadal wchodziły w skład klucza dóbr w Miejskiej Górce i należały do Królewskiej Komisji Osiedleńczej (pruskiej). Majątek miał 618 ha obszaru, w tym 547 ha ziemi uprawnej, 32 ha łąk i pastwisk i 20 ha nieużytków. Czysty dochód gruntowy szacowano wówczas na 8637 marek.
W 1926 r. Roszkówko wraz z folwarkiem Rozstępniewo miało 890,8 ha i należało do skarbu państwa, dobra znajdowały się w dzierżawie Stefana Humnickiego. Na ogólny obszar składało się 777 ha ziemi uprawnej, 42,6 ha łąk i pastwisk, 43,4 ha lasów oraz 27,8 ha nieużytków. Majątek posiadał pług parowy i specjalizował się w hodowli bydła. W kolejnych księgach adresowych majątek nie występuje. Być może został rozparcelowany? W latach 1939-45 wieś nosiła nazwę Kleinraschhof. Po 2. wojnie światowej dawne dobra zostały zabrane i rozparcelowane przez Skarb Państwa Polskiego. W latach 2012-15 pałac został wyremontowany. Należał do Agencji Nieruchomości Rolnych, od której odkupiła go (miała odkupić?) lokalna Jednostka Samorządu Terytorialnego.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Teki Dworzaczka (Monografie, Regesty) Biblioteki Kórnickiej P.A.N.;
Słownik Historyczny Ziem Polskich w Średniowieczu, Inst. Historycznego P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl);
Księga Adresowa Gosp. Rolnych Woj. Poznańskiego, 1926;
Guter=Adreßbuch für die Prowinz Posen, wyd. 2, Lipsk 1913;
Wykaz alfabetyczny wszystkich posiadłości ziemskich w W. Księstwie Poznańskiem, Berlin, 1872;
Księga Adresowa Polski ..., 1930;
Geoportal;
Mapster:
6821 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wsch. (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
- plik mapy: 4367_Rawitsch_1944.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Pałac (a właściwie obszerny dwór) wzniesiony na planie prostokąta, w dł. osi zbliżonej do W-E i fasadą skierowany na północ z lekkim odch. wschodnim. Budynek parterowy z poddaszem/mezzaninem, z korpusem nakrytym dwuspadowym dachem, wysoko podpiwniczony, z piętrowym skrzydłem od str. wschodniej. Wejście w nieznacznym ryzalicie, poprzedzone drewnianą werandą i dwubiegowymi schodami. W elewacji analogiczny ryzalit, oba zwieńczone trójkątną wystawką spinającą dłuższe elewacje.

Park

Park z k. XIX w. o pow. ok. 2,7 ha, w znacznej mierze pokrywający się ze współczesną dz. ewid. nr ...202.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.