Trzebaw

Stan obecny

Wielkopolski Park Krajobrazowy.

Historia

Zamek z 1. poł. XIX w.
Opisywane ruiny zamku znajdują się na terenie wyspy na jez. Góreckim, która terytorialnie należy do jeziora, zaś najbliżej jest właśnie wieś Trzebaw, leżąca na jego północno-zachodnim brzegu. Z kolei leżące na płn. brzegu Jeziory z dyrekcją W.P.K. to zaledwie osada, możemy więc uznać właśnie tę lokalizację jako swego rodzaju uproszczenie.
Historię wsi Trzebaw oraz osady Jeziory zainteresowani znajdą na kartach tych obiektów w naszym katalogu. Od 1793 r. klucz dóbr kórnickich, w tym Trzebaw, Góra, jez. Góreckie i inne dobra, należały do Anny Górowskiej, następnie Tytusa Działyńskiego, budowniczego opisywanego zamku. Jego ruiny wznoszą się na jednej z dwóch wysp na jeziorze - 'Zamkowej", położonej w centralnej części jeziora. Wyspa istnieje tu zapewne od niepamiętnych czasów, natomiast lokalizacją tą Działyński zainteresował się w 1824 r., który wybudował tu zamek romantyczny, będący prezentem dla siostry - Klaudyny z Działyńskich, z okazji jej ślubu z Bernardem Potockim h. Pilawa. Zamek został opuszczony już w 1830 r., a w 1848 r. ostrzelali go Prusacy, sądząc, że ukrywali się tam powstańcy. Na tym zasadniczo kończy się opis zamku, który od tego czasu stoi opuszczony i stanowi malowniczy element krajobrazu.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Teki Dworzaczka (Monografie, Regesty) Biblioteki Kórnickiej P.A.N.;
Słownik Historyczny Ziem Polskich w Średniowieczu, Inst. Historycznego P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl);
Geoportal;
Mapster:
11811861 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wsch. (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
- plik mapy: 3766_(2063)_Stenschewo_1911_APP_Sygn._M.top.25-1087.jpg
11821616 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wsch. (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
- plik mapy: 3766_Stenschewo_IX.1944_uniberk_C056972586.jpg
Zdjęcie archiwalne zamku - litografia Napoleona Ordy.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Zamek na wyspie. Budynek neogotycki, murowany, wzniesiony na rzucie litery "L", parterowy z mezzaninem i narożną, cylindryczną wieżą od str. wschodniej. W wewnętrznym narożu znajdował się aneks przeszklony ostrołukowymi arkadami, z którego rozciągał się widok na jezioro. Główne wejście znajdowało się od str. północnej i zdobiły je dwie wysmukłe wieżyczki. Elewacje posiadały nierównomiernie rozmieszczone okna i zwieńczone były krenelażem.

Park

Założenie zamkowe leżało w naturalnym otoczeniu lasu i prawdopodobnie nie posiadało parku ozdobnego.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011