Spólnik - Belny

Stan obecny

Własność prywatna. Nieogrodzony, dostępny z zewnątrz, zabezpieczony.

Historia

Dwór z 2 poł. XIX w.
W czasach staropolskich wieś prawdopodobnie jeszcze nie istniała. W XIX w. dzieliła się na samą wieś i folwark. Należała do klucza dóbr we Wierzbiu, a administracyjnie do gminy Boguszyce w pow. nieszawskim (woj. warszawskie) i parafii Lubotyń. W 1827 r. było tu 7 domów zamieszkałych przez 55 osób. Do 1885 r. liczba mieszkańców wzrosła do 111. W tym samym roku folwark wraz z nomenklaturą Nowiny miał 285 mórg rozległości. Na ogólny areał składało się 237 mórg ziem uprawnych, 22 morgi łąk i 12 mórg nieużytków. Na terenie folwarku stały 4 budynki drewniane i 5 murowanych, zapewne nie licząc samego dworu, który wybudowany został około połowy XIX w. Również w tamtym czasie wokół dworu założono park krajobrazowy, który mógł liczyć ok. 3,5 ha. We wsi mieszkało też 14 osadników, posiadających po mordze gruntu każdy. Pobliskie wioski posiadały: Łysek - 8 osadników z 6 morgami i Warszawka 2 osadników z 79 morgami. Spólnik był w tamtych czasach znany z bogatych pokładów torfu. Do lat 20. XX w. jego właścicielem był Zdzisław Krzymucki, a następnie A. Żeglicz. W 1930 r. 94-hektarowy folwark Belny należący do Edwarda Żeglicza został sprzedany Józefowi i Władysławowi Rybarczakom, którzy gospodarowali tu do 1939 r. Po II wojnie światowej z powodu niewielkiej powierzchni nie rozparcelowano gruntów. Dwór pozostał własnością braci Rybarczaków. W 1976 r. utworzono tu Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną. W latach 90. pozostałosci majątku stały się własnością prywatną. W latach 70. w budynku wymieniono pokrycie dachowe oraz część okien i drzwi. Obecnie jest on w fatalnym stanie technicznym i wymaga pilnego remontu.
Źródła:
Teki Dworzaczka (Regesty)
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich...
Uchwała nr XXIX/239/09 Rady Miejskiej w Sompolnie z 29.09.2009 r., w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami dla Gminy Sompolno na lata 2009-2012
Wszystkie Prawa Zastrzeżone (P.Z.)

Opis

Dwór o skromnych cechach klasycystycznych, parterowy, nakryty wysokim dachem dwuspadowym. Wzniesiony na planie prostokąta w dłuższej osi płn.-zachód - płd.-wschód. Wejście akcentowane skromnym portykiem kolumnowym. Obecnie zniszczony, w stanie zbliżającym się do ruiny.

Park

Park krajobrazowy z poł. XIX w. Niegdyś o pow. 3,9 ha, obecnie znacznie mniejszy na skutek wyrębu drzew. Ok. 2/3 parku zostało zamienione na pola uprawne. Kompozycja przestrzenna założenia całkowicie nieczytelna. Największe zgrupowanie starodrzewu zachowało się przed dworem, tam też rosną nieliczne krzewy reprezentujące podszyt.

Inne

Pozostałości murowanego ogrodzenia i bramy z XIX / XX w.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011