Sławoszewek

Stan obecny

Własność J.S.T. Dom nr 51/51a

Historia

Dwór z 1882 r..
Pierwsze wzmianki pisane o wsi pochodzą dopiero z XVI w. W zapiskach znajdujemy ją jako Slaboshewo Minor i Szlawoschewo Minor albo też Sławoszewo Małe. Na pocz. XVI w. z ról dziedzicznych płacono daniny kościołowi w Licheniu, zaś kmiecie dawali po groszu kolędy od jednego łanu plebanowi w Kleczewie. W 1579 r. właścicielem był Maksymilian Rusocki, który posiadał 8 łanów i 1 zagrodnika. W XVII w. właścicielami byli m.in. Borzewiccy. Posiadali oni także Donajecz (Donajec) i Roztokę. W 1827 r. S. liczyło 10 domów i 125 m-ców. W 1864 r. w rejonie wsi miała miejsce jedna z ostatnich bitew powstania styczniowego. 2 km na płd.-wschód od wsi, przy drodze Słupca - Sompolno, znajduje się wspólna mogiła poległych powstańców. Folwark w S. wchodził w skład dóbr w Kleczewie, aż do 1882 r., kiedy to został wydzielony jako oddzielne dobra. Właścicielami zostali: Mieczysław Euzebiusz Chrzanowski z Chrzanowa h. Nowina (1845-1926), ożeniony ze Stefanią Zembrzuską h. Doliwa, właściciele także Mieczownicy w gm. Ostrowite. W 1885 r. na Sławoszewek składała się wieś z 42 domami i 226 m-cami oraz folwark z 7 domami i 86 m-cami. Majątek ziemski liczył 789 mórg, na co składało się 677 mórg ziem uprawnych, 83 m. łąk i 29 mórg nieużytków. Na terenie folwarku znajdowało się 10 budynków murowanych i 1 drewniany. W gospodarstwie zaprowadzony był 17-polowy płodozmian. Ponadto wybodywano torf, który przynosił 3 tys. srebrnych rubli dochodu rocznie. Na majętność S. składały się ponadto: Sławoszewo, Cegielnia, Roztoka i Izabelin o łącznej pow. 1565 mórg. W latach 1882-84 Chrzanowscy wybudowali nowy dwór, zapewne na miejscu wcześniejszego, w otoczeniu nowo założonego parku. W 1926 r. dobra liczyły 406 ha, a właścicielem po Januszu Chrzanowskim (1872-1933) i Marii Brzeskiej h. Oksza (1878-1966) został Władysław (1906-1995). W 1930 r. wieś leżała w pow. konińskim i liczyła 276 m-ców. W tymże roku Władysław ożenił się z Kazimierą Chmura h. Krzywda, z którą miał 3 synów: Ryszarda (1834-2004), Mieczysława (1936-2004) oraz Juliusza (1944-2002). Po wybuchu 2. wojny światowej majątkiem zarządzali Niemcy, zaś po wyzwoleniu dawne dobra zabrał i znacjonalizował Skarb Państwa Polskiego. Dwór przeznaczono na mieszkania dla byłych pracowników majątku. W okresie 1945-68 mieściła się tam również szkoła. Na przełomie lat 70. i 80. w dworze mieściły się biura Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej. Po przekształceniach 1989/90 dwór został opuszczony i od tego momentu sukcesywnie popada w ruinę.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Teki Dworzaczka (Monografie, Regesty) Biblioteki Kórnickiej P.A.N.;
Księga Adresowa Polski... 1926;
Wielka Genealogia Minakowskiego, Marek Minakowski, Wielcy.pl;
Geoportal.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór wzniesiony na planie prostokąta, w dłuższej osi N-S, fasadą skierowany na zachód, parterowy, nakryty dachem naczółkowym. W osi wejściowej nieznaczny ryzalit zwieńczony trójkątną wystawką. Od południa dwór posiada niewielką parterową przybudówkę. Budynek jest w opłakanym stanie technicznym.

Park

Park z 2. poł. XIX w. o pow. ok. 2 ha. Park zasadniczo nie posiada własnej dz. ewid. i podzielony jest na kilka działek, w tym prywatnych w płn. części. Największa o numerze ...351/24 ma pow. 1,5226 ha. Dz. z leżącym na niej dworem o nr ... 351/16 zajmuje obszar 0,6405 ha (Geoportal, 16.10.2017 r.). Wśród cennego drzewostanu znajdują się pomniki przyrody, m.in. klon srebrzysty i orzech czarny. W kier. płd. od dworu znajdował się staw, obecnie wyschnięty i zarośnięty. Płd.-wschodnia cześć parku gdzie niegdyś znajdował się sad jest dość mocno wykarczowana. Całość ogrodzona była murem, obecnie rozebranym.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011