Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Dąbrówka
2018, zdjęcie Jacek Koszalik

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Marek KujawaJacek Koszalik

Dąbrówka

Dombrowka

Województwo:wielkopolskie
Powiat:gostyński
Gmina:Borek Wlkp.
Rodzaj obiektu:Pałac

Rejestr zabytków

Zespół:zespół pałacowy, 2 poł. XIX w., nr rej.: 1698/A z 4.04.1975

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Pałac z k. XIX w.
W Polsce znajduje się 158 miejscowości Dąbrówka, plus te z dodatkowym członem w nazwie, np Dąbrówka Kujawska itd..., dlatego nie jesteśmy w stanie zagwarantować, ze informacje zawarte w opisie są w 100% prawidłowe. Pewne jest to, że część wsi w XVI w. należała do Godurowskich z pobliskiego Godurowa. Podobnie jak w innych Dąbrówkach, właściciele przezwali się Dąbrowskimi. I tak pod koniec XVI w. znajdujemy Wincentego Dąbrowskiego ożenionego z Anną. Po jego śmierci zacna niewiasta wyszła ponownie za mąż, za Wawrzyńca Glińskiego. W ich rękach znajdowała się połowa wsi, natomiast druga poł. należała do Marcina Godurowskiego, a następnie do jego syna Jana. Tenże Jan w 1618 r. sprzedał dobra Mikołajowi Kociuskiemu. Mikołaj ożenił się z Elżbietą Żerońską, córką pisarza sądu ziemskiego w Kaliszu, której w 1621 r. zapisywał 2500 złp. posagu. Z racji bliskości innej Dąbrówki - pomiędzy Konarzewem a Sowinami - zmuszeni jesteśmy pominąć szereg informacji np. o Malczewskich h. Awdaniec, Koszutskich h. Leszczyc, czy Hersztopskich. Być może „nasza” Dąbrówka należała (?) do Nieświastowskich z pobliskiego Zalesia, z których w 1780 r. dziedzicem był Józef Nieświastowski, podkomorzy królewski. Jest to możliwe, gdyż Józef był także dziedzicem Borku. W zapiskach z tego okresu znajdujemy jedynie stwierdzenie „dziedzic Borku z przyległościami”. Po nim dobra odziedziczył syn – Józef Kalasanty Nieświastowski. Na pocz. XIX w. dziedzicem Zalesia i Dąbrówki był już Kajetan Stablewski h. Oksza. Za czasów Księstwa Warszawskiego był on sędzią pokoju powiatu krobskiego. Ok. 1790 r. ożenił się z Rozalią Korytowską h. Mora, z którą miał dziesięcioro dzieci: Onufrego, Karola, Eleonorę, Józefa, Tadeusza, Teklę, Antoniego, Erazma Witolda, Napoleona i Elżbietę. Z tychże dobra odziedziczył Onufry (1793-1857), ożeniony z Emilią Kurowską z Kurowa h. Śreniawa. Mieli oni dziewięcioro dzieci, w tym syna Jana Bonawenturę (1876-1935), który zapewne był inicjatorem budowy obecnego dworu, około 1895 r. W tamtym czasie na Dąbrówkę leżącą w pow. krobskim składała się kolonia z 1 domem i 19 m-cami, folwark oraz Dąbrówka Golina (Vorderharte) z 10 domami i 50 m-cami, w tym tylko 1 katolik, reszta ewangelicy. Folwark prawdopodobnie należał do majętności w Zalesiu. W okresie międzywojennym dobra przeszły w ręce Zygmunta Stablewskiego. Aby dojść pokrewieństwa z Janem, musimy cofnąć się do jego pradziada - Kajetana Antoniego. Otóż z wcześniej wymienionych synów Kajetana, Karol ożeniony był z Kordulą Sczaniecką i mieli oni syna Stanisława, który był ojcem Zygmunta. Jego matką była Stanisława Honorata Sczaniecka h. Ossoria. W 1926 r. Dąbrówka wraz z folwarkiem Ustronie liczyła 520 ha, na co składało się 449 ha ziem uprawnych, 5 ha łąk i pastwisk, 25 ha lasu, 40 ha nieużytków i 1 ha wody. Czysty dochód gruntowy wynosił 1754 talary. Zygmunt Stablewski urodził się w Zalesiu 25 maja 1861 r. a zmarł w Dąbrówce 31 maja 1926 r. Ożeniony był z Marylą Mierzwińską, z którą prawdopodobnie nie miał potomstwa. Nie wiemy kiedy zmarła dziedziczka, zapewne to ona zajmowała się majątkiem do czasu wybuchu 2. wojny światowej. W 1930 r. wieś stanowiła obszar dworski i leżała w pow. gostyńskim. Mieszkało tu 145 osób, zaś we wsi był także kołodziej Kuźniak i kowal Nowak. Po wojnie dobra zabrał i rozparcelował Skarb Państwa Polskiego. Na terenie dawnego folwarku znajdowała się m.in. Spółdzielnia Produkcyjna.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Teki Dworzaczka (Regesty, Monografie) Biblioteki Kórnickiej P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl);
Księga Adresowa Gosp. Rolnych Woj. Poznańskiego, 1926;
Księga Adresowa Polski, 1930;
Geoportal.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Pałac wzniesiony na planie prostokąta, w dłuższej osi WzN-EzS, fasadą zwrócony na południe. Budynek piętrowy, nakryty dachem czterospadowym. Pośrodku fasady, nad wejściem głównym umieszczono balkon, nad którym wznosi się trójkątna wystawka. Od zachodu szeroka przybudówka / ryzalit, poszerzająca bryłę główną w kier. zachodnim, niższa od całości. W obu ścianach szczytowych budynku znajdują się boczne wejścia, a nad nimi trójkątne wystawki w dachu.

Park

Park z k. XIX w. o pow. 2,7592 ha. Podana powierzchnia dotyczy parku wraz z dworem i stawem. Za pow. parku można by przyjąć pokrywającą się z nim dz. ewid. nr ...40/2 o pow. 2,7317 ha, gdyby nie niewielka wyodrębniona działka w płd. części, o numerze ...40/1 i pow. 275 m.kw. (Geoportal, 2.01.2018 r.)

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.