Sieraków

Historia

Badania naukowe podjęte w latach 1993-94 i prowadzone przez J. Skuratowicza oraz T. Wujewskiego podjęte w wyniku inicjatywy odbudowy zamku na cele muzealne przyniosły wiedzę na temat jego formy i dziejów. Wcześniej obiekt pozostawał słabo rozpoznany. Zamek zlokalizowany był na wschód od miasta, od którego oddzielała go fosa. Posadowiony był na regularnym, czworobocznym nasypie ziemnym, w pobliżu lewego brzegu Warty. Rzeka oraz równoległy do niej ciek okalający założenie od południa miała znaczny wpływ na walory obronne zamku. Do czasu odbudowy warowni zachowały się jedynie fragmenty jednego ze skrzydeł zwanego lodownią i ciągnącego się wzdłuż ulicy Zamkowej. Skrzydło to sąsiadowało bezpośrednio z budynkami Państwowego Stada Ogierów założonego na terenie folwarku zamkowego w roku 1829. Miejscowość zdobyła prawa miejskie w roku 1388 i przez wiele wieków była w posiadaniu prywatnym. Na XIV i XV wiek przypada czas panowania w dobrach rodziny Nałęczów. W latach 1450-1570 miejscowy majątek był własnością Górków, później Jakuba Rokossowskiego. W roku 1591 majątek przeszedł w posiadanie Piotra z Bnina Opalińskiego. Za czasów panowania Opalińskich miasto oraz zamek przeżywały okres największego rozkwitu. W roku 1749 ostatnia właścicielka majątku z rodu Opalińskich ? królowa francuska Maria Leszczyńska sprzedała go ministrowi Heinrichowi von Bruhlowi. W roku 1763 dobra znów zmieniają właściciela i tym razem zostaje nim mincerz warszawski baron Piotr Mikołaj Neugarten von Gartenberg-Sadogórski. Zamek szczęśliwie przetrwał pożar miasta w roku 1817 roku. Jednak już w roku 1832 został prawie całkowicie rozebrany w wyniku budowy drogi do Stada Ogierów. Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z roku 1397. Wg J. Skuratowicza wcześniej mógł w tym samy miejscu funkcjonował bliżej nie rozpoznany obiekt mieszkalno-obronny.

Na przełom XIV i XV wieku datuje się wzniesienie ceglanych murów kurtynowych z bramą od wschodu. Przy kurtynie południowej wznosiło się skrzydło mieszkalne początkowo drewniane lub konstrukcji szkieletowej. W XV wieku w wyniku przebudowy zamku dziedziniec wewnętrzny został zabudowany. Najprawdopodobniej jako pierwsze powstało murowane skrzydło północne o szerokości około 8 m, z wydatnymi skarpami narożnymi wyposażonymi w urządzenia sanitarne. Mniej więcej w tym samym czasie powstał nowy budynek południowy o zbliżonej formie do północnego. Za czasów nowych właścicieli ? Górków przeprowadzono modernizację budynków polegającą na wprowadzeniu nowych ścian działowych. Wykopano również studnię na dziedzińcu oraz wybudowano zachodnie, krótkie skrzydło łącznikowe. Wówczas zamek zyskał typowy układ założenia z dwoma domami głównymi. W czasach Jana Opalińskiego oba domy nadbudowano a zamek przekształcono w barokową rezydencję. W XVIII wieku siedziba podupadła i była też stopniowo rozbierana. Około 1775 roku rozebrano skrzydło północne a w III dekadzie XIX wieku skrzydło południowe, z którego pozostawiono jedynie przyziemie. W latach 1993-95 zrekonstruowano skrzydło południowe w przybliżonej formie. W jego wnętrzu eksponowane są cynowe sarkofagi Opalińskich.

Park

Park.

Inne

Dom kierownika, tzw. pałac z 1890 r., nr rej.: 301/A z 17.10.1968