Racięcin

Stan obecny

Własność prywatna. Obiekt nieogrodzony, niezabezpieczony.

Historia

Dwór z przełomu XIX / XX w.
W latach 1557 i 1566 wieś należała do Jana Sierakowskiego, który miał tu 4 łany i 3 rzemieślników oraz do Polanowskiego z 1 łanem i 3 zagrodnikami. W tamtym czasie nosiła ona nazwę Raczieczino. W XVII w. należała m.in. do Grodzieckich i Wierzejskich, a następnie Racięckich (Racięskich). W późniejszym okresie do wsi dołączono tereny wsi Trzciniec i Mostki Racięckie (obecnie mały Racięcin). W 1789 r. właścicielami różnych części wsi byli Moszczeński i Sokołowski. W XIX w. na Racięcin składały się: wieś, folwark i dobra. W 1827 r. było tu 15 domów ze 155 mieszkańcami. W 1885 r. wieś liczyła 143 m-ców, a folwark 173 m-ców. Leżała w gminie Ruszkowo i powiecie nieszawskim; w parafii Broniszewo. Folwark posiadał 1277 mórg gruntów, na które składało się 1059 mórg ziem uprawnych, 86 m. łąk, 97 m. lasów i 35 m. nieużytków. Znajdowało się tu 7 budynków drewnianych i 21 murowanych oraz wiatrak. Zaprowadzony był płodozmian 5 i 10 polowy; wieś posiadała także pokłady torfu. Właścicielem był już wtedy Leopold Tabaczyński z Horodelska h. Grabie (1840-1918), dla którego na przełomie XIX i XX w. wzniesiono nowy pałac w otoczeniu parku krajobrazowego. Tabaczyński był doktorem medycyny, a także uczestnikiem Powstania Styczniowego. W 1877 r. w Górze k. Inowrocławia ożenił się z Władysławą Znaniecką h. Krzywda (1853-1919), z którą miał pięcioro dzieci: Antoniego Serwacego, Reginę, Annę, Bolesława i Mariana. Leopold zmarł w Racięcinie i jako zasłużony, pochowany został na cmentarzu powązkowskim w Warszawie. Dobra przejął najstarszy syn Antoni, ożeniony z Ireną Urszulą Rościszewską z Rościszewa herbu Junosza. Ci mieli również 5 potomstwa, z których majątek odziedziczył najstarszy Jan (1905-1980). Jan ożenił się z Krystyną Andlauer, z którą ma syna Antoniego (ur. w 1958 r.). Jan Tabaczyński w okresie międzywojennym był inicjatorem zorganizowania we wsi straży pożarnej. Jednakowoż z planów tych nic nie wyszło i straż powstała dopiero w latach 60. XX w. Po 2. wojnie światowej dwór służył jako mieszkania, a w latach 90. został sprzedany osobie prywatnej.
Źródła:
Wikipedia
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich...
Wielka Genealogia Minakowskiego
Teki Dworzaczka (Regesty)
Wszystkie prawa zastrzeżone (P.Z.)

Opis

Dwór późnoklasycystyczny. Budynek parterowy, na wysokich piwnicach, nakryty dwuspadowym dachem, wzniesiony na planie prostokąta w dłuższej osi północ-południe, wejściem skierowany na zachód. W 9-osiowej fasadzie centralnie umieszczony nieznaczny 3-osiowy ryzalit, poprzedzony schodami. Na skutek dewastacji doprowadzony do całkowitej ruiny.

Park

Park z 2. poł. XIX w. o pow. 3,27 ha. Obecnie podzielony na działki należące do różnych użytkowników, w tym stacji uzdatniania wody. Całe założenie jest dzikie i zarośnięte. Z dawnego podwórza gospodarczego zachowały się dwa budynki będące własnością prywatną, jednak jego uklad przestrzenny został całkowicie zniekształcony. Dawna część folwarczna usytuowana na zach. od cz. rezydencjonalnej stanowi w większości pole uprawne. W parku 2 pomniki przyrody - dęby szypułkowe.

Inne

Lodownia z k. XIX w.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011