Karłowice

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z przeł. XIX / XX w.
Karłowice to wieś leżąca 16,5 km od centrum Poznania, w kier. płn.-wschodnim. W okresie staropolskim wieś nie istniała, albowiem brak o niej jakichkolwiek zapisek w rejestrach grodzkich i ziemskich oraz polskich metrykaliach. Ziemie przyszłych Karłowic wraz z Wierzonkami wchodziły w skład dóbr kościelnych, prawdopodobnie należących do klasztoru w Owińskach. Folwark Karłowice, należący do majętności Wierzonki, został utworzony przez Prusaków dopiero w XIX w. Przez cały okres swego istnienia, dobra te były w posiadaniu rodziny von Treskow.
W 2. poł. XIX w. wieś stanowiła dominium w pow. poznańskim. W 1888 r. było w niej 8 domów zamieszkałych przez 184 osoby. Dwór wybudowany został dla zarządców majątku na przełomie XIX i XX w. Folwark nie występuje samodzielnie w Księdze Adresowej... z 1926 r., jedynie jako podległy pod majętność Wierzonka, wraz z wsią Kowalskie i folwarkami Mielno i Ludwikowo. Właścicielką całości była Angelika von Treskow, a plenipotentem majątku niejaki Wiesner. W latach 1943-45 wieś nosiła nazwę Wittenau. Po 2. wojnie światowej dobra zabrał i rozparcelował Skarb Państwa Polskiego. W dworze przez długi czas mieściły się biura, następnie został on opuszczony i od tego czasu popada w ruinę.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Teki Dworzaczka (Monografie, Regesty) Biblioteki Kórnickiej P.A.N.;
Słownik Historyczny Ziem Polskich w Średniowieczu, Inst. Historycznego P.A.N.;
Księga Adresowa Gosp. Rolnych Woj. Poznańskiego, 1926;
Księga Adresowa Polski ..., 1930;
Geoportal;
Mapster:
5595 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wsch. (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
- plik mapy: 3568_Schwersenz_1944.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Budynek eklektyczny, parterowo - piętrowy, z dość okazałym wejściem zamkniętym potrójną arkadą, poprzedzonym wysokimi schodami. W całości podpiwniczony, nakryty dachami dwuspadowymi, krytymi papą, o dłuższych osiach prostopadłych do siebie. Zarówno część parterowa, jak i piętrowa posiadają użytkowe poddasza.
Układ przestrzenny zespołu dworskiego jest w znacznej mierze zachowany.

Park

Park z 2. poł. XIX w. o pow. 2,3 ha. W jego północnej części wznosi się dwór, a po wschodniej stronie rozciąga podwórze gospodarcze. Park jest dziki i zaniedbany, o nieczytelnej kompozycji przestrzennej.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011