Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Popowo Podleśne
2013, zdjęcie Deogracias Apostatis

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Deogracias ApostatisMarek Kujawa

Popowo Podleśne

Popowo Podlesne

Województwo:wielkopolskie
Powiat:gnieźnieński
Gmina:Mieleszyn
Rodzaj obiektu:Dwór

Stan obecny

Siedziba Obrębu Popowo Podleśne podlegającego pod Nadleśnictwo w Gnieźnie.
Dwór po remoncie.

Historia

Dwór z k. XIX w.
Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1. poł. XV w., kiedy to nie była ona jeszcze podzielona i należała do Wojciecha z Popowa. W 2. poł. tegoż stulecia nastąpił podział Popowa na "Wielkie" (Podleśne) i "Małe", czyli Tomkowe. Ok. 1475 r. powstało też Popowo Hynaczowe, późniejsze Ignacewo (etymologia tej nazwy znajduje się w opisie P. Ignacewa w naszym katalogu). Aż do poł. XVII w. właścicielami wsi byli Popowscy, a w niektórych okresach towarzyszyli im Przysieccy albo Mieleńscy h. Wczele. Wzmianki z okresu 1660-1690 są bardzo skąpe i zapewne spowodowane to było niespokojnym okresem wojen ze Szwedami i z Rakoczym w Siedmiogrodzie. Pod koniec XVII w. właścicielem P. Podleśnego i pustki Ossowka był Świętosław Kołudzki, po którym odziedziczyła córka Jadwiga, zaś poprzez zamążpójście za Władysława Korytowskiego h. Mora, ten stał się panem wiennym wsi. W 1690 r. Korytowscy sprzedali dobra Adamowi Niewieścińskiemu, za kwotę 17 tys. złp. Na pocz. XVIII w. dziedzicem P. Podleśnego był już Piotr Wolski, a w 1730 r. Józef Grochowicki. Po Józefie dobra odziedziczył syn Maciej, który skupił dobra w swoich rękach i w 1774 r. sprzedał trzy Popowa i Ossowo Janowi Gozimirskiemu, skarbnikowi kaliskiemu. Na pocz. XIX w. dziedzicem P. Podleśnego był Józef Gozimirski (1773-1836) ożeniony z Weroniką Dobreniecką (1778-1838), którym w 1809 r. urodziła się córka Konstancja, w 1813 r. Anna Helena (zm. w 1832 r.), i w 1820 r. syn Roman Józef. W 1842 r. Konstancja wyszła za młodzego od siebie o 9 lat Józefa Wincentego Markiewicza, dziedzica Starężyna. Kolejnym dziedzicem P. P. został Franciszek Jordan, który w 1880 r. sprzedał 1000-morgowe dobra swemu kuzynowi Atanazemu Jordanowi, za kwotę 156 tys. marek. W 1885 r. Popowo Podleśne stanowiło dominium w pow. gnieźnieńskim o pow. 238,98 ha, w tym 217,02 ha ziem uprawnych, 10,72 ha łąk, 17,15 ha pastwisk oraz 4,09 ha nieużytków. Czysty dochód gruntowy wynosił 1068 marek. We wsi znajdowało się 6 domów z 95 m-cami, w tym 12 ewangelików i 83 katolików. W latach 90. XIX w. Jordan wybudował nowy dwór na miejscu starszej siedziby. W 1889 r. córka Jordana - Zofia - wyszła za Stanisława Stylo z Mokronosa. Gospodarowali oni w Popowie do 1909 r., kiedy to majątek został wystawiony na licytację. Nabywcą został Bank Ziemski, od którego w dniu 6 października 1909 r. P. P. nabył Ludwik Kasprowicz z Szombonowa. Kolejnym właścicielem wsi został Joachim Günstel, od którego w 1912 r. Popowo kupił niejaki Stojaczyk. Niestety nie wiemy jak długo Stojaczyk był w posiadaniu wsi; kolejnym jej właścicielem został Bolesław Kowalski, któremu państwo odparcelowało 102 z posiadanych 332 ha gruntów. W 1926 r. na 230 ha należące do Kowalskiego składało się 200 ha ziem uprawnych, 12,5 ha łąk i pastwisk, 14 ha lasów, 1 ha nieużytków i 2,5 ha wody. Czysty dochód gruntowy podawany jako podstawa do wyliczenia podatku wynosił 360 talarów. Po 2. wojnie światowej dobra zabrał i rozparcelował Skarb Państwa Polskiego. W 1952 r. utworzono Nadleśnictwo Popowo Podleśne, które swą siedzibę miało w popowskim dworze. Funkcjonowało ono do 1966 r. jako nadleśnictwo Mielno, a później jako Obręb Leśny Popowo Podleśne weszło w skład Nadleśnictwa Gniezno.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Teki Dworzaczka (Regesty, Monografie) Biblioteki Kórnickiej P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl);
Księga Adresowa Gosp. Rolnych Woj. Poznańskiego, 1926;
Księga Adresowa Polski, 1930;
Strona internetowa Nadleśnictwa Gniezno: http://www.gniezno.poznan.lasy.gov.pl/de/historia#.WbHTA7goUwA
Mapster:
5513 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wschodnia (Ostdeutschland) /1870 - 1945/,
plik mapy: 3371_Modlin_1911.jpg
Geoportal.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór klasycystyczny. Budynek wzniesiony na planie prostokąta w dłuższej osi N/NW-S/SE, fasadą skierowany na W/SW, parterowy, nakryty naczółkowym dachem. W fasadzie centralnie umieszczony portyk kolumnowy dźwigający balkon, poprzedzony szerokimi, zwężającymi się ku górze schodami ujętymi murkami. Nad balkonem wznosi się pseudobarokowa wystawka z oculusem. Przed dworem na osi wejścia okrągły podjazd.

Park

Park z k. XIX w. o pow. 1,4 ha wraz z dworem stanowi fragment dużej dz. rolnej nr ...5031/1 o pow. 58,2122 ha. Park jest czysty i zadbany, a wśród zachowanego starodrzewu na uwagę zasługują pomnikowe dęby szypułkowe (Geoportal, 8.09.2017 r.).

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.