Mrowino
Joachimsfeld
Województwo:wielkopolskie
Powiat:poznański
Gmina:Rokietnica
Rodzaj obiektu:Dwór
Powiat:poznański
Gmina:Rokietnica
Rodzaj obiektu:Dwór
Historia
Dwór z pocz. XX wMrowino to wieś leżąca 3 km na zachód od Rokietnicy. W dawniejszych czasach zwana też Mrowin. W pocz. XV w. ze wsi pisał się niejaki Stopka, następnie Dobiesław. Ze wsi tej pochodziła również Wichna de Mrowino, żona brata Sędziwoja Ostroroga, wojewody poznańskiego, protoplasty rodu Ostrorogów Gorzeńskich.
Dobiesław w latach 40. XV w. zaczął nazywać siebie Mrowińskim. Miał brata Stefana, z którym w 1446 r. zamieniał swoje Lubiechowo (Lubiakowo) na Mrowino, Przebrody i Popowo. W 2. poł. XV w. we wsi występuje Bogufał z synem Piotrem, następnie Andrzej Mrowiński. Ten w 1478 r. zapisywał swojej żonie Katarzynie po 300 grzywien posagu i wiana. Poza tym znany był z uporczywego nie stawiania się na sprawy sądowe, na przykład z Barbarą Popowską w 1485 r. Jego synem był Dobrogost, który z kolei swemu synowi dał imię po dziadzie. Tenże Andrzej Mrowiński w 1528 r. wyderkował część wsi Andrzejowi Jaktorowskiemu. Jego żoną była Katarzyna Brodnicka, z którą mieli syna Piotra. W 1531 r. Piotr zapisywał swojej żonie Annie po 200 grzywien posagu i wiana. Andrzej i Katarzyna mieli jeszcze dwóch synów: Andrzeja ożenionego z Anną Ćmachowską i Wojciecha ożenionego z Dorotą Buszewską. Andrzej (II) miał z Anną synów Prokopa i Andrzeja (III), zaś Wojciech córki: Dorotę, która wyszła za Marcina Rożnowskiego i Jadwigę, która wyszła za Andrzeja Mniskiego. W 1549 r. Prokop Mrowiński ciężko zachorował, więc ojciec "na wszelki wypadek" dał część dóbr swoim krewnym - Piotrowi Baranowskiemu i Mikołajowi Pawłowskiemu - gdyby syn miał umrzeć. Gdyby przeżył, donacja nie byłaby ważna. W tym samym czasie Dorota Rożnowska dała swoją część "wieczyście" Wojciechowi Sadowskiemu, zaś ten dał ją Marcinowi Rożnowskiemu.
Tenże Marcin w 1551 r. nazywany był dziedzicem Mrowina. Ożenił się z Dorotą Jurkowską, z którą mieli syna Jana. Tak więc w 1580 r. wieś dzieliła się na dwie części szlacheckie: Jana Rosnowskiego (Rożnowskiego) z 4 łanami kmiecymi i 6 zagrodnikami oraz Prokopa Mrowińskiego, który posiadał 2 łany, 5 zagrodników i osadnika - owczarza - mającego ćwierć łanu i 30 owiec.
Prokop Mrowiński miał pięciu synów: Jana, Andrzeja, Marcina, Stanisława i Mikołaja. Z czasem posprzedawali oni swoje części, zaś główny dział Mrowina odziedziczyła ich siostra Barbara, która w 1620 r. wyszła za Jana Mierzewskiego h. Leszczyc, syna Mikołaja. Części wsi przeszły z czasem w ręce Twardowskich i Buszewskich, a w 1638 r. także Piotra Bnińskiego, sekretarza królewskiego. Cząstki dóbr trafiły także w ręce kapituły poznańskiej (od Stanisława Mrowińskiego i córek Mikołaja M.: Katarzyny i Jadwigi). Po 2. wojnie szwedzkiej również Bnińscy sprzedali kapitule swoje części. Od tego czasu wieś pozostawała pod zarządem administratorów i ekonomów, zaś zyski z folwarku trafiały do kanoników poznańskich. Po sekularyzacji dóbr kościelnych właścicielem M. został skarb państwa pruskiego i pozostawały one pod zarządem administratorów. W 1. poł. XIX w. byli to Kierscy h. Jastrzębiec. Później dobra przeszły w ręce prywatne. W latach 70. XIX w. należały do Tymowskich. W 1878 r. Stanisław Tymowski ożenił się z Anną Radońską h. Jasieńczyk, córką Dezyderego i Pelagii Kurcewskiej.
W 1885 r. Mrowino dzieliło się na dobra królewskie (pruskie) o rozległości 4116 mórg, wieś i gminę w pow. poznańskim. W skład majątku wchodziły folwarki Zmysłowo, Kokoszyn i Przybroda. Na terenie dworskim znajdowało się 17 domów z 344 m-cami, w tym 271 katolików i 73 ewangelików; 104 analfabetów. Z kolei we wsi były 42 domy z 386 m-cami, w tym 377 katolików i 9 ewangelików; 90 analfabetów. Już w tamtym okresie z jeziora wydobyto ciekawe znaleziska, w tym pierścienie i breloki. Na dnie jeziora znajdowały się pale dawnych budowli oraz pradawne cmentarzysko urnowe. Na pocz. XX w. wybudowano dla zarządców nowy budynek dworski. W 1926 r. właścicielem dóbr o pow. 517,5 ha był Skarb Państwa, zaś dzierżawcą Stanisław Watta-Skrzydlewski h. Samson. Na ogólny obszar składało się 423,5 ha ziemi uprawnej, 30 ha łak i pastwisk, 30 ha lasów i 34 ha nieużytków. Oprócz tradycyjnych upraw gospodarstwo specjalizowało się w hodowli koni półkrwi szlachetnej.
W 1930 r. we wsi znajdowały się dwie kuźnie: J. Krzyśko i S. Kudlińskiego, wiatrak W. Nowaka, zajazd F. Witajewskiego, dwóch szewców: T. Cwojdziński i S. Olejniczak, rzeźnicy: S. Jankowiak i W. Jus i inni. W latach 1939-45 wieś nosiła nazwę Rautendorf. Po 2. wojnie światowej dawne dobra zabrał i rozparcelował Skarb Państwa Polskiego.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Teki Dworzaczka (Monografie, Regesty) Biblioteki Kórnickiej P.A.N.;
Słownik Historyczny Ziem Polskich w Średniowieczu, Inst. Historycznego P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl);
Księga Adresowa Gosp. Rolnych Woj. Poznańskiego, 1926;
Księga Adresowa Polski ..., 1930;
Geoportal;
Mapster:
5536 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wsch. (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
- plik mapy: 3466_Wargowo_1940.jpg
5537 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wsch. (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
- plik mapy: 3466_Wargowo_1944.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!
Komentarze
Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.